9η Δεκεμβρίου: Διεθνής Ημέρα κατά της Διαφθοράς

από την Μάρω Κυριακοπούλου, ερευνήτρια της ομάδας «Πολιτική & Διεθνείς Σχέσεις»

Η 9η Δεκεμβρίου είναι πάλι εδώ για να μας υπενθυμίσει κάποια πράγματα και να μας ενεργοποιήσει. Είναι εδώ για να μας κάνει για άλλη μια φορά αισθητή τη διαφθορά που πλήττει την παγκόσμια κοινότητα . Η σημερινή ημέρα, λοιπόν, καθιερώθηκε μετά τη σύναψη της Συνθήκης κατά της διαφθοράς το 2003 από τον ΟΗΕ. Επίσης η ΜΚΟ «Διεθνής Διαφάνεια» δραστηριοποιείται με σχετικές πρωτοβουλίες επί του θέματος και επιδιώκει την καταπολέμηση της σε διεθνές επίπεδο.

Γενικά, διαφθορά είναι η κατάχρηση ανατεθειμένης εξουσίας με σκοπό το προσωπικό όφελος. Διεφθαρμένος,-η  μπορεί να είναι κάποιος,-α  αιρετός,-ή, δημόσιος,-α ή ιδιωτικός,-ή υπάλληλος στον,-ην οποίο,-α έχει ανατεθεί εξουσία. Συνηθέστερος τρόπος παραβίασης ηθικών και νομικών κανόνων αποτελεί η δωροδοκία. Η διαφθορά έχει πάρει τόσο μεγάλη έκταση αφού βρίσκει αποδοχή από μεγάλο μέρος του πληθυσμού , με την έννοια του πολύπλευρου οφέλους.

Στα ελληνικά δεδομένα, η διαφθορά παρουσιάζεται πολλάκις ,ως τα γνωστά σε όλους,-ες μας, «φακελάκια»  τα οποία έχουν καθιερωθεί και δημιουργούν ένα αίσθημα σιγουριάς για το αποτέλεσμα της υπηρεσίας, ή μάλλον μια ψευδαίσθηση σιγουριάς. Όλα λοιπόν εξαγοράζονται στη σύγχρονη κοινωνία, ακόμα και η εμπιστοσύνη μεταξύ των ατόμων, ακόμα και το εάν θα εκτελέσει κάποιος,-α  σωστά την εργασία για την οποία μάλιστα πληρώνεται ήδη.

Στον παραπάνω χάρτη η «Διεθνής Διαφάνεια» καταμέτρησε τη διαφθορά στον δημόσιο τομέα σε 180 χώρες και σε κλίμακα 0 έως 100. Η έρευνα αναδεικνύει το μέγεθος του προβλήματος, αφού οι περισσότερες χώρες σε ολόκληρο τον κόσμο πραγματοποιούν ελάχιστη ή καθόλου πρόοδο όσον αφορά τη διαφθορά. Οι βαθμολογίες που πλησιάζουν το 100 παρουσιάζονται σε χώρες με καλό επίπεδο όσον αφορά τη διαφθορά, ενώ οι χώρες που συγκεντρώνουν βαθμολογίες 50 και κάτω έχουν σοβαρά προβλήματα. Η Ελλάδα βρισκόταν το 2015 στην 58η θέση σε σύνολο 176 χωρών, ενώ στην μέτρηση τον Ιανουάριο του 2017 κατέβηκε 11 θέσεις και βρίσκεται στην 69η. Σε αντίστοιχα στοιχεία που συλλέγονται στα πλαίσια εθνικής έρευνας για τη διαφθορά στη χώρα μας, το 54% των ερωτηθέντων υποστηρίζει ότι τα πολιτικά κόμματα, τα ΜΜΕ και η Νομοθετική Εξουσία βρίσκονται στην κορυφή των διεφθαρμένων θεσμών στη χώρα.

Συμπερασματικά, τα στοιχεία δείχνουν ότι η διαφθορά υπάρχει περισσότερο στις «αναπτυσσόμενες» χώρες και όχι στις «ανεπτυγμένες». Το γεγονός αυτό μας εγείρει προβληματισμούς, βεβαίως,  για την οικονομική εξαθλίωση και τα κίνητρα της διαφθοράς, αλλά μας προβληματίζει και για την χειραγώγησή της σε αυτές τις χώρες. Εξάλλου, η διαφθορά είναι γνωστή σε όλους, βρίσκεται σε κάθε πτυχή της καθημερινότητας και διογκώνεται. Η διαφθορά υπονομεύει, εκτός από την οικονομική, και την κοινωνική ευμάρεια αφού κάθε πράξη δωροδοκίας συμβάλλει μακροπρόθεσμα στη φτώχεια και κατά συνέπεια αυξάνει το οικονομικό-κοινωνικό χάσμα μεταξύ φτωχότερων και πλουσιότερων στρωμάτων. Με αφορμή την Διεθνή Ημέρα κατά της Διαφθοράς : «Together we are against corruption. And together we can defeat it.» David Cameron