του Μιχάλη Κούκουζα
Οι πολεμικές συγκρούσεις ανάμεσα στη Βόρεια Κορέα (απολυταρχικό καθεστώς, που ασκεί πολλαπλές πιέσεις στους πολίτες της) και τη Νότια Κορέα (ισχυρή δύναμη στην περιοχή και εξαιρετικά δημοκρατική χώρα) ξεκίνησαν το 1950, και τελείωσαν με εκεχειρία και όχι με ειρηνευτική συμφωνία. Έτσι, τα δύο κράτη μέχρι πολύ πρόσφατα βρίσκονταν σε ρήξη. Ουκ ολίγες ήταν οι φορές, που η Βόρεια Κορέα επιδείκνυε την πυρηνική της δύναμη, κάτι που σε συνδυασμό με το γεγονός ότι μεγάλο μέρος του ΑΕΠ της χώρας προορίζεται για πυρηνικά όπλα, φανερώνει πως η χώρα θεωρεί την πυρηνική ενέργεια ίσως και τον σημαντικότερο τομέα άσκησης της πολιτικής της.
Μετά την πρόσφατη συνάντηση κορυφής τον Ιούνιο του 2018 στη Σιγκαπούρη ανάμεσα στον Αμερικανό Πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ και τον Βορειοκορεάτη ηγέτη Κιμ Γιονγκ Ουν, τα δεδομένα ανατρέπονται. Οι σχέσεις των δύο χωρών γίνονται καλύτερες από ποτέ, κάτι που θα επηρέαζε καθοριστικά τις εξελίξεις στην κορεατική Χερσόνησο. Παράλληλα, το ίδιο έτος πραγματοποιήθηκε και η συνάντηση του Βορειοκορεάτη ηγέτη με τον πρόεδρο της Νότιας Κορέας ΜουνΤζε-ιν, γεγονός που κέντρισε το ενδιαφέρον της διεθνούς σκηνής, καθώς αποφασίστηκε μία σειρά μέτρων, ώστε να αποκαταστήσουν την ειρήνη και την ευημερία στην Χερσόνησο. Βέβαια, όπως είναι προφανές, οι κινήσεις του Κιμ Γιονγκ Ουν επιδέχονται επιφυλάξεις, καθώς η χώρα έχει προβάλει πολλάκις πράξεις καλής θέλησης, αλλά εν τέλει καμία ουσιαστική λύση δεν ευδοκίμησε. Για παράδειγμα, πριν από 13 χρόνια η Πιονγκγιάνγκ δεσμεύτηκε να εγκαταλείψει όλα τα πυρηνικά προγράμματα και να επιστρέψει στη “Συμφωνία Μη Διάδοσης των Πυρηνικών Όπλων”, κάτι που δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ.
Κατά την συνάντηση κορυφή του Ιουνίου η Βόρεια Κορέα δέχτηκε να αρχίσει την αποπυρηνικοποίηση της χώρας, καθώς επίσης οι Υπουργοί Άμυνας των ΗΠΑ και της Νότιας Κορέας αποφάσισαν να αναστείλουν τη στρατιωτική άσκηση «ViligantAce» για το έτος 2018, δίνοντας έτσι περιθώριο για εξέλιξη της διπλωματικής διαδικασίας των χωρών με τη Βόρεια Κορέα. Η αποπυρηνικοποίηση, σαφώς, είναι ο μόνος τρόπος που θα οδηγήσει στην άρση των κυρώσεων που υφίσταται η χώρα, σύμφωνα με τις δηλώσεις του Αμερικανού αλλά και του Νοτιοκορεάτη Προέδρου. Ωστόσο, η διαδικασία αυτή δεν προχωράει όπως θα ήταν αναμενόμενο, και οι σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών (Β. Κορέα-ΗΠΑ), μετά τη Σύνοδο στη Σιγκαπούρη, φαίνεται να έχουν σκαμπανεβάσματα.
Από την άλλη, η Κίνα φαίνεται να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στις εξελίξεις, καθώς κατηγορήθηκε επανειλημμένα από τον Ντόναλντ Τραμπ, ότι διαταράσσει τα λιμνάζοντα ύδατα, μέσω της υπονόμευσης της συμφωνίας Ουάσινγκτον-Πιονγιάνγκ. Έτσι, αυξάνονται οι κριτικές για την πρόοδο της αποπυρηνικοποίησης και της καταστροφής των εγκαταστάσεων δοκιμής πυραύλων, μετά τη συνάντηση κορυφής. Συμπληρωματικά με όσα έχουν ειπωθεί, παρά την ανακοίνωση του Τραμπ ότι «δεν υπάρχει πλέον πυρηνική απειλή από τη Βόρεια Κορέα», η κίνηση του Κιμ ΓιονγκΟυν να επιβλέψει τη δοκιμή ενός νέου τακτικού όπλου τεχνολογίας αιχμής, ίσως δυσχεραίνει την κατάσταση, καθώς εκδηλώνει το συνεχές ενδιαφέρον του ηγέτη για κάθε είδους όπλο. Σε καμία περίπτωση, όμως, δεν μπορεί να θεωρηθεί αυτή η κίνηση ως απόδειξη μη προθυμίας του, εφόσον πρόκειται για ένα τακτικό όπλο και όχι πυρηνικό.
Όσον αφορά τη συνάντηση του Νοτιοκορεάτη προέδρου με τον Βορειοκορεάτη ηγέτη, αποφασίστηκε μία σειρά μέτρων για το μέλλον, σαφέστατα ευνοϊκών. Όπως ανέφερε ο ΜουνΤζε-ιν, η Βόρεια Κορέα θα κλείσει οριστικά το πεδίο δοκιμών βαλλιστικών πυραύλων Τονγκτσάνγκ-ρι. Επίσης, υπογράφηκε συμφωνία ανάμεσα στους Υπουργούς Άμυνας των δύο χωρών για αποκλιμάκωση της έντασης. Συγκεκριμένα, κάποια από τα μέτρα που αποφασίστηκαν ήταν η εκκένωση 11 φυλακίων έκαστη και να σταματήσουν τα στρατιωτικά γυμνάσια στη μεθόριο. Όντως, ήδη από τα τέλη του Σεπτεμβρίου του 2018, ξεκίνησε η αποναρκοθέτηση στην αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη της Βόρειας και της Νότιας Κορέας (ένα είδος ουδέτερης ζώνης από το 1953) από την Κοινή Περιοχή Ασφαλείας στο χωριό Πανμουντζόμ. Πλέον, θα υπάρχει μία ζώνη απαγόρευσης πτήσεων στα σύνορα, προκειμένου να αποφεύγονται κατά λάθος εμπλοκές.
Την προηγούμενη εβδομάδα, μάλιστα, ολοκληρώθηκε η δημιουργία οδικού δικτύου που ενώνει τις δύο χώρες, καθώς αναμένεται και η δημιουργία σιδηροδρόμου ώστε να εξομαλυνθεί η κατάσταση στην Καεσόνγκ (κοινή βιομηχανική ζώνη). Μελλοντικά, οι σχέσεις των δύο κρατών προβλέπονται ιδιαίτερα ανεπτυγμένες και ευνοϊκές, αναμένοντας την επίσκεψη του Κιμ Γιονγκ Ουν στη Σεούλ, όπως δεσμεύτηκε, κάτι το οποίο σημαίνει ότι θα πραγματοποιηθεί η πρώτη επίσκεψη αρχηγού του κράτους της Βόρειας Κορέας στη νοτιοκορεατική πρωτεύουσα. Εκτός της διμερούς αυτής συνάντησης κορυφής που αναμένεται στις αρχές του 2019, συμφωνήθηκε και η διεξαγωγή των Ολυμπιακών Αγώνων του 2032, από κοινού. Ο Κιμ δείχνει διατεθειμένος ακόμα και να κλείσει το πυρηνικό εργοστάσιο στη Γιονγκμπιόν, αν γίνουν κινήσεις ανταπόδοσης της καλής θέλησης που επιδεικνύει από τις ΗΠΑ. Κάτι, βέβαια, που θα μπορούσε να δημιουργήσει αμφιβολίες για τις προθέσεις του, εκτιμώντας πως το εργοστάσιο είναι ούτως ή άλλως γηρασμένο και δεν λειτουργεί.
Εν κατακλείδι, μέσα σε όλο αυτό το πλαίσιο, και δεδομένων των αυστηρών κυρώσεων που έχουν επιβληθεί στην Βόρεια Κορέα για μεγάλο διάστημα, η πολυετής αυτή κρίση της χώρας, εκτός από πολιτική είναι και ανθρωπιστική. Παρά τις όποιες εξελίξεις στις διαπραγματεύσεις για την αποπυρηνικοποίηση της Βόρειας Κορέας τον προηγούμενο χρόνο, δεν σημειώθηκε καμία αλλαγή στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και γι’ αυτό δικαίως θεωρείται από πολλούς μία από τις πιο παραμελημένες ανθρωπιστικές κρίσεις στον κόσμο. Ακόμα και στο κοινό ανακοινωθέν μετά τη Σύνοδο και στην ανακοίνωση που υπέγραψαν τα δύο κράτη, δεν αναφερόταν το θέμα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Άνθρωποι που κατάφεραν να φύγουν από την χώρα, κάνουν λόγο για χρόνια διατροφική ανασφάλεια ακόμα και σήμερα και απουσία πρόσβασης σε υπηρεσίες υγείας. Η χώρα, λοιπόν, πρέπει να αποδείξει ότι εκτός των άλλων, σκοπεύει να τερματίσει και την απομόνωσή της σε αυτό τον, ζωτικής σημασίας, τομέα.
H SAFIA (Student Association For International Affairs) δεν υιοθετεί ως Οργανισμός πολιτικές θέσεις. Οι απόψεις που δημοσιεύονται στο The SAFIA Blog αποδίδονται αποκλειστικά στους συγγραφείς και δεν αντιπροσωπεύουν απαραίτητα τις απόψεις του Σωματείου, του Διοικητικού Συμβουλίου ή των κατά περίπτωση και καθ’οιονδήποτε τρόπο συνεργαζόμενων φορέων.
the SAFIA Blog 