Η επόμενη μέρα

του Αλέξανδρου Ραπακούσιου

Η ενός έτους συζήτηση για τη Συμφωνία των Πρεσπών προσέφερε την ευκαιρία σε κάθε λογής άνθρωπο να εκφραστεί και να διατυπώσει τη θέση του, πάνω σε ένα αναμφίβολα μεγάλο διπλωματικό γεγονός στην περιοχή της νοτιοανατολικής Ευρώπης. Είτε μέσω της αξιοποίησης του δημόσιου βήματος, σε μέσα μαζικής ενημέρωσης, σε σχετικές εκδηλώσεις και συζητήσεις που διοργάνωσαν διαφόρων ειδών φορείς αυτό το διάστημα, είτε πάλι, μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, ο δημόσιος διάλογος εμπλουτίστηκε από γραπτά και προφορικά επιχειρήματα, υπέρ ή κατά της εν λόγω Συμφωνίας. Φυσικά, ανήκοντας σε εκείνους που αρνούνται να νομιμοποιήσουν τις κάθε είδους άτσαλες κραυγές, δεν συμπεριλαμβάνω τις ανυπόστατες και άνευ επιχειρημάτων και λογικής τοποθετήσεις, δημοσίων και μη προσώπων, τα οποία όχι μόνο αποδείχθηκαν ανίκανα να ευθυγραμμιστούν με τη σημασία και τη σοβαρότητα του ζητήματος, αλλά και δηλητηρίασαν το δημόσιο διάλογο, από το βήμα της Βουλής, έως το καφενείο της γειτονιάς.

Από σοβαρούς και ασόβαρους διαξιφισμούς στα τηλεοπτικά πάνελ, από συγκεντρώσεις και αντισυγκεντρώσεις στις πλατείες, από επιχειρήματα και αντεπιχειρήματα στις κοινοβουλευτικές αίθουσες, από φωνές και αφωνίες στα social media, από ενδοοικογενειακούς και εξωοικογενειακούς καυγάδες, καταφέραμε για ακόμη μία φορά να παραμερίσουμε την ανάγκη εθνικής συνοχής και να καλλιεργήσουμε το διχασμό. Οι δε χαρακτηρισμοί συμπολιτών μας που ξεκινούν από τις παρυφές του φασισμού και καταλήγουν στις παρυφές της μειοδοσίας, απέδειξαν πως για ακόμη μία φορά, η πορεία μας στον χρόνο χαρακτηρίζεται από έντονα κωμικοτραγικά στοιχεία.

Η επόμενη μέρα ωστόσο, απαιτεί συνέπεια και σοβαρότητα. Τα στοιχεία δηλαδή που έλειψαν σε μεγάλο βαθμό από το δημόσιο διάλογο το πρότερο διάστημα, είναι απαραίτητο να ενσωματωθούν και να υπαγορεύσουν την μετέπειτα πορεία. Η έγκριση της Συμφωνίας από τα Κοινοβούλια των δύο κρατών, επισφραγίζουν το νέο status quo των διμερών σχέσεων με προφανείς προεκτάσεις και στην ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων. Όσες πολιτικές δυνάμεις θεωρούν τον εαυτό τους σοβαρό, καλούνται να διαχειριστούν με σύνεση την από εδώ και πέρα αναδυόμενη πρόκληση: την πιστή τήρηση των συμφωνηθέντων. Επομένως, οι πολιτικοί προϊστάμενοι των διπλωματικών υπηρεσιών, καλούνται να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί προκειμένου, βάσει των σημείων της Συμφωνίας, να γίνει πλήρης εκμετάλλευση των όποιων θετικών πλευρών που αυτή εμπεριέχει, ιδιαίτερα στα κομμάτια που προσφέρεται η χάραξη ενός νέου ελληνικού modus operandi στα Βαλκάνια.

Είναι βέβαιο πως η χερσόνησος μας δύσκολα θα αποσπούσε βραβείο σε κάποιον διαγωνισμό για την ελευθερία, τα ανθρώπινα δικαιώματα, την οικονομική ανάπτυξη, την αντιμετώπιση του εθνικισμού ή τη φιλία των λαών που διαβιούν σε αυτή. Κατά πάσα πιθανότητα δε θα ήταν καν υποψήφια για κάποια εκ των άνωθεν κατηγοριών. Στο συγκεκριμένο περιβάλλον λοιπόν, η Συμφωνία των Πρεσπών, όσο καλή ή κακή (θα) είναι, μπορεί να αποτελέσει μία εν δυνάμει βαλβίδα αποσυμπίεσης της έντασης στην ευρύτερη περιοχή. Με τη συνετή διαχείρισή της, η Ελλάδα, έχει την ευκαιρία να τιμήσει το ρόλο της ως περιφερειακή δύναμη και να θέσει τα θεμέλια ενός νέου κεφαλαίου όπου οι έννοιες της φιλίας και της αλληλεγγύης θα αποκτήσουν πρωταγωνιστικό ρόλο. Το μείγμα αυτό βεβαίως καλείται να κινηθεί στη σφαίρα του ρεαλισμού: όποιος ισχυρίζεται πως η αμοιβαία καχυποψία θα εκλείψει είναι ακραία αισιόδοξος. Εντούτοις, προκειμένου η γειτονική χώρα να απογαλακτιστεί από επιρροές εξ Ανατολών, η φιλία και η αλληλεγγύη σε θεωρητικό επίπεδο καθώς και η ανοικοδόμηση των διμερών σχέσεων μέσω του εμπορίου και της οικονομίας σε πρακτικό επίπεδο, είναι απαραίτητα κομμάτια του παζλ προκειμένου η σφαίρα επιρροής της γείτονος να μετατοπιστεί.

Είναι σίγουρο πως τα πεπραγμένα του τελευταίου έτους, με αποκορύφωμα την υπερψήφιση της Συμφωνίας, θα αναλυθούν, λοιδορηθούν, επιδοκιμαστούν στο χρονικά αδιευκρίνιστο προσεχές διάστημα. Ωστόσο, η επόμενη μέρα ξεκινά με καινούρια δεδομένα. Είναι στο χέρι της πολιτικής και διπλωματικής ηγεσίας να εποπτεύσουν την ορθή τήρηση των συμφωνηθέντων και να πραγματώσουν έναν νέο στρατηγικό σχεδιασμό στα Βαλκάνια που να αναδεικνύει και να αποδεικνύει με μετριοπάθεια και σύνεση, τον αναβαθμισμένο γεωπολιτικό ρόλο της χώρας. Στα του οίκου μας, για μια μεγάλη μερίδα των πολιτών, η “μάχη” χάθηκε. Για άλλους, κερδήθηκε. Ο “πόλεμος” όμως, αφορά τη διαχείριση της επόμενης ημέρας και σ’αυτόν, δε χωρούν διχασμοί.

H SAFIA (Student Association For International Affairs) δεν υιοθετεί ως Οργανισμός πολιτικές θέσεις. Οι απόψεις που δημοσιεύονται στο The SAFIA Blog αποδίδονται αποκλειστικά στους συγγραφείς  και δεν αντιπροσωπεύουν απαραίτητα τις απόψεις του Σωματείου, του Διοικητικού Συμβουλίου ή των κατά περίπτωση και καθ’οιονδήποτε τρόπο συνεργαζόμενων φορέων.