από την Έμυ Κέφαλα

Η Αλβανία, αν και βρίσκεται στο ίδιο περιφερειακό υποσύστημα με την Ελλάδα, είναι μια χώρα για την οποία γνωρίζουμε ελάχιστα, ενώ όταν τα Μέσα Ενημέρωσης εστιάζουν στην εσωτερική κατάσταση της γείτονος,  το κάνουν με αμφίβολη πολλές φορές αξιοπιστία. Πάντως, τη δεδομένη στιγμή, τα γεγονότα που διαδραματίζονται στην Αλβανία κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για την πολιτική πορεία της χώρας, με άμεσο αντίκτυπο και για τα κοινωνικά δεδομένα των ανθρώπων εκεί.

Στις 16 Φεβρουαρίου, χιλιάδες Αλβανοί διεξήγαγαν αντι-κυβερνητικές διαδηλώσεις στο κέντρο των Τιράνων, διαμαρτυρόμενοι κυρίως για την διαφθορά της πολιτικής εξουσίας – γεγονός που αρχικά είχε από ελάχιστη ως ανύπαρκτη κάλυψη από τα δυτικά μέσα ενημέρωσης. Στις 21 και τις 26 Φεβρουαρίου, οι διαμαρτυρίες επαναλήφθηκαν εντονότερες, με αίτημα την παραίτηση του πρωθυπουργού, Έντι Ράμα. Για πρώτη φορά μέσα σε τριάντα χρόνια, η αντιπολίτευση, με πρωταγωνιστή τον Lulzim Basha, αποσύρθηκε ομαδικά από τα κοινοβουλευτικά της καθήκοντα (burning of parliamentary mandates), σε μια προσπάθεια οδήγησης της χώρας σε μεταβατική κυβέρνηση και πρόωρες εκλογές.

Η ΕΕ, δια της εκπρόσωπού της, Federica Mogherini, χαρακτήρισε την μαζική παραίτηση της αντιπολίτευσης ως μια πράξη που παρακωλύει την δημοκρατία και κάλεσε σε διάλογο τις δύο πλευρές. Παράλληλα, η επταμελής Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου μετέβη στα Τίρανα για να εκτιμήσει αν η Αλβανία θα είναι έτοιμη για έναρξη ενταξιακών συνομιλιών τον προσεχή Ιούνιο, χαρακτηρίζοντας την εξαγορά ψήφων (κάτι για το οποίο η αντιπολίτευση κατηγορούσε την κυβέρνηση) ως μεμονωμένες περιπτώσεις.

Στο σημείο αυτό αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με το Freedom House, η γειτονική μας Αλβανία έχει καθεστώς «partly free», με συνολικό ποσοστό ελευθερίας 68/100. Το γεγονός αυτό σχετίζεται κυρίως με την διαφθορά, το οργανωμένο έγκλημα, την μη διαφάνεια σε επίπεδο πολιτικής εξουσίας, την αναποτελεσματικότητα του δικαστικού τομέα και την περιορισμένη ελευθερία έκφρασης, ιδίως όσον αφορά τους δημοσιογράφους. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει καταστήσει πολλάκις γνωστό ότι αν δεν υπάρξουν ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις στα παραπάνω θέματα, η Αλβανία δεν θα μπορέσει να αποτελέσει μέλος της Ευρωπαϊκή Ένωσης.

Πάντως, στο άκουσμα της είδησης ότι σε μια χώρα διεξάγονται αλλεπάλληλες διαδηλώσεις ενάντια στην κυβέρνηση, εύλογα θα υπέθετε κανείς ότι η συγκεκριμένη κυβέρνηση έχει χάσει πια το λαϊκό της έρεισμα. Προκύπτει όμως, αναπόφευκτα, η ανάγκη για μια δεύτερη ανάγνωση των γεγονότων, ειδικά στις μέρες μας, όπου τα fake news ενσωματώνονται με εκπληκτικό τρόπο στην πραγματική είδηση. Έτσι λοιπόν, και για την πληρέστερη κατανόησή της κοινωνικής και πολιτικής πραγματικότητας στην Αλβανία, αξίζει να γίνουν οι εξής δύο παρατηρήσεις:

Αρχικά, η σημερινή κυβέρνηση του Έντι Ράμα έχει κάνει αρκετά βήματα αποβλέποντας στην ένταξη της χώρας στην ΕΕ, ακόμα κι αν υπάρχει μακρύς δρόμος τελικά μέχρι αυτόν το στόχο ή τα αποτελέσματα των μεταρρυθμίσεων δεν είναι πάντοτε πολύ ενθαρρυντικά. Πάντως, το Special Prosecution (SPAK) και το National Bureau of Investigation (NBI) αποτελούν ενδεικτικά παραδείγματα της προσπάθειας της Αλβανίας για μεταρρυθμίσεις στο δικαστικό σύστημα. Το γεγονός μάλιστα αυτό έχει οδηγήσει αρκετούς στην άποψη ότι οι τωρινές αντικυβερνητικές διαμαρτυρίες κατευθύνονται και χρηματοδοτούνται εξ΄ολοκλήρου από την αντιπολίτευση, η οποία φαίνεται να ανησυχεί εξαιτίας των παραπάνω εξελίξεων στον τομέα της δικαιοσύνης.

Έπειτα, πράγματι, στην Αλβανία υφίσταται σημαντικό πρόβλημα με την διαφθορά και το οργανωμένο έγκλημα, το οποίο πολλές φορές αναπτύσσεται με την ανοχή της αστυνομίας ή την πολιτική στήριξη. Παρολ’ αυτά, δεν πρόκειται για μάστιγες που προέκυψαν μόνο από την σημερινή κυβέρνηση. Μιλώντας κανείς με Αλβανούς πολίτες και αφουγκραζόμενος την αλβανική κοινή γνώμη, συνειδητοποιεί πως η πλειοψηφία εξακολουθεί να στηρίζει τον Έντι Ράμα, ο οποίος σε ενδεχόμενες εκλογές το πιο πιθανό θα ήταν να επανεκλεγεί. Ως επί το πλείστον, ο λαός αποδίδει την ευθύνη για το γεγονός ότι η Αλβανία έγινε η «Κολομβία της Ευρώπης» και μια χώρα διεφθαρμένη περισσότερο στην αντιπολίτευση και τις προηγούμενες πολιτικές εξουσίες, παρά στη σημερινή κυβέρνηση.

Κλείνοντας, αυτό που γενικά δεν πρέπει να λησμονείται είναι πως η Αλβανία διένυσε περίπου τέσσερις δεκαετίες μέχρι το 1991 ως ένα από τα πιο απομονωμένα κράτη στο κόσμο. Όταν πλέον οι πόρτες άνοιξαν, η Δύση παρουσιάστηκε για πολλούς Αλβανούς ως παράδεισος, εντός του οποίου θα μπορούσαν να λύσουν τα οικονομικά και κοινωνικά τους προβλήματα. Όπως χαρακτηριστικά δήλωσε πρόσφατα ο Έντι Ράμα: «We need to open negotiations in June. For us, it’s a matter of life and death». Όπως και να ‘χει, το αν η Ευρωπαϊκή Ένωση θα αποτελέσει τελικά έναν «παράδεισο» για την Αλβανία εξαρτάται πρώτα και κύρια από την ίδια τη χώρα και από το πόσο ικανή θα αποδειχθεί να προσδεθεί στο άρμα της Ευρώπης.logo_transparent

H SAFIA (Student Association For International Affairs) δεν υιοθετεί ως Οργανισμός πολιτικές θέσεις. Οι απόψεις που δημοσιεύονται στο The SAFIA Blog αποδίδονται αποκλειστικά στους συγγραφείς  και δεν αντιπροσωπεύουν απαραίτητα τις απόψεις του Σωματείου, του Διοικητικού Συμβουλίου ή των κατά περίπτωση και καθ’οιονδήποτε τρόπο συνεργαζόμενων φορέων.