από την Ιουλία Μπάσλαρη, ερευνήτρια της ομάδας «Περιβάλλον & Ενέργεια»

Η 20ή Μαΐου γιορτάζεται κάθε χρόνο ως Παγκόσμια Ημέρα Μέλισσας, με απόφαση του ΟΗΕ, έπειτα από πρόταση της Ένωσης Σλοβένων Μελισσοκόμων. Στόχος ήταν τόσο η υπενθύμιση στην παγκόσμια κοινή γνώμη του οφέλους των μελισσών και των λοιπών επικονιαστών στον άνθρωπο, στον πολιτισμό και στο περιβάλλον, όσο και η προώθηση δράσεων για την προστασία τους. Η συνεισφορά της μέλισσας, που βάσει ερευνών παλαιοντολόγων παρουσιάστηκαν στη γη εδώ και εβδομήντα εκατομμύρια χρόνια, στην ανθρωπότητα και την επιβίωσή της είναι παγκοίνως αναγνωρισμένη. «Αν οι μέλισσες εξαφανιστούν, το ανθρώπινο είδος θα εξαφανιστεί μέσα σε τέσσερα χρόνια», φέρεται να έχει δηλώσει ο Αϊνστάιν. Σύμφωνα με την πρώτη παγκόσμια έρευνα για τους επικονιαστές που διενήργησε η Διακυβερνητική Επιστημονική Επιτροπή του ΟΗΕ για τη Βιοποικιλότητα (IPBES), έχει επέλθει μείωσή τους σχεδόν κατά τα ¾ στην Ευρώπη τα τελευταία 30 χρόνια. Παρόλο που η ακριβής αιτία για τη μείωση αυτή είναι ασαφής, πολλοί επιστήμονες επισημαίνουν ως αυτουργό την αύξηση των νεονικοτινοειδών παρασιτοκτόνων. Με βάση τα πορίσματα της ίδιας έρευνας, η ετήσια αξία παγκόσμιων καλλιεργειών που επηρεάζονται άμεσα από επικονιαστές, κυμαίνεται ανάμεσα σε 235 και 577 δισεκατομμύρια δολάρια. Υπολογίζει επίσης σε ποσοστό 300% την αύξηση του όγκου της γεωργικής παραγωγής που εξαρτάται από την επικονίαση τα τελευταία 50 χρόνια.

Η επιλογή της 20ής Μαΐου ως Παγκόσμιας Ημέρας Μέλισσας συμπίπτει, μάλιστα, με τη γέννηση το 1734 του σλοβένου ζωγράφου και μελισσοκόμου, Anton Janša, ο οποίος τον 18ο αιώνα πρωτοστάτησε στις σύγχρονες τεχνικές μελισσοκομίας στην πατρίδα του τη Σλοβενία και απολάμβανε τις μέλισσες για την ικανότητά τους να εργάζονται τόσο σκληρά, ενώ χρειάζονται τόσο λίγη προσοχή. Θεωρείται ένας από τους πιονιέρους της σύγχρονης μελισσοκομίας. Η καθιέρωση της ημέρας της μέλισσας είναι μια ευχάριστη απόφαση του ΟΗΕ που φανερώνει πως η κοινωνία όλης της ανθρωπότητας έστρεψε επιτέλους την προσοχή της προς το πολύτιμο αυτό έντομο.