από την Κωνσταντίνα Γκέκα, ερευνήτρια της ομάδας «Πολιτική & Διεθνείς Σχέσεις»

Η ένταξη των μειονοτήτων στην Ευρώπη και τους θεσμούς της αποτελεί ένα πολιτικά μείζον και ιστορικά φορτισμένο ζήτημα. Οι πολιτικές προσεγγίσεις, ακόμη και οι ορισμοί της έννοιας της μειονότητας, έχουν μεταβληθεί με την πάροδο του χρόνου[1]. Σε άμεση συνάρτηση με τη διαμόρφωση της ευρωπαϊκής ταυτότητας, η προστασία των μειονοτήτων παρουσιάζεται ως μια ευρωπαϊκή ιδεολογία με τρεις πυλώνες. Η κανονιστική προσέγγιση, που υιοθετείται από το Συμβούλιο της Ευρώπης, εννοιολογεί τα μειονοτικά ως ανθρώπινα δικαιώματα, η στρατηγική του  Χάρτη των Περιφερειακών ή Μειονοτικών Γλωσσών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης αντιλαμβάνεται την προστασία των μειονοτικών πολιτισμών ως παράμετρο διαφύλαξης της ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς και τέλος, η προσέγγιση του Ύπατου Αρμοστή του ΟΑΣΕ για τις εθνικές μειονότητες, παρουσιάζει την προστασία των μειονοτήτων ως παράμετρο γεωπολιτικής ασφάλειας[2].

Παρά τις πολιτικές εξελίξεις που έχουν συντελεστεί καθώς και τη φαινομενική σημασία που έχει δοθεί από πλευράς θεσμών, τα ποσοστά εκπροσώπησης μειονοτήτων στους κόλπους του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, καθώς και τα ποσοστά συμμετοχής τους στη διαδικασία των Ευρωεκλογών παραμένουν χαμηλά[3].

Η παρούσα έρευνα εστιάζει σε αυτό ακριβώς το φαινόμενο. Πιο συγκεκριμένα, γίνεται μια απόπειρα ανάλυσης της χαμηλής εκπροσώπησης των μειονοτήτων στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και των πιθανών συνθηκών, οι οποίες ευνοούν και συντηρούν αυτή την πολιτική πραγματικότητα. Επιπλέον, εξετάζεται η πιθανότητα συμβολής των μειονοτικών ομάδων σε μελλοντικές αλλαγές του «ρευστού» και ταραχώδους πολιτικού σκηνικού της Ευρώπης, μέσω της στήριξης αποφάσεων στα πλαίσια των ευρωπαϊκών θεσμών σχετικά με μείζονα κοινωνικοπολιτικά θέματα.

A. Χαμηλά ποσοστά εκπροσώπησης και πολιτικές συνθήκες που συντηρούν αυτή την κατάσταση

Εθνικό επίπεδο

Σύμφωνα με τη Neena Gill, εκπρόσωπο του κόμματος των Εργατικών του Ηνωμένου Βασιλείου στο Ευρωκοινοβούλιο και πρώτη γυναίκα Ασιατικής καταγωγής στην ιστορία του θεσμού, υπάρχει σημαντική έλλειψη εκπροσώπων μειονοτήτων στα πλαίσια του Ευρωκοινοβουλίου. Όπως η ίδια τονίζει[4] «Το 1999 έγινα η πρώτη γυναίκα εκπρόσωπος εθνικής μειονότητας στο Ευρωκοινοβούλιο. Από τη χρονολογία αυτή μέχρι και σήμερα, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εξακολουθεί να αποτελείται κυρίως από λευκούς άνδρες. Από τους 751 ευρωβουλευτές που υπηρετούν επί του παρόντος στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, μόνο 12 περίπου θα αυτοπροσδιορίζονταν ως μη λευκοί. Και οι μισοί από αυτούς είναι από το Ηνωμένο Βασίλειο. Έτσι, μετά τον Brexit, ο αριθμός θα μειωθεί σε μόλις έξι. Ο αριθμός αυτός αντιπροσωπεύει λιγότερο από το ένα τοις εκατό του συνολικού αριθμού βουλευτών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Είναι λοιπόν σαφές πώς υπάρχει δημοκρατικό έλλειμμα[5].»

Δυστυχώς τα στοιχεία τα οποία χρησιμοποιεί η Neena Gill είναι αληθή[6] και αποτελούν τροχοπέδη για την ολοκλήρωση της εθνοτικά και εθνικά ποικιλόμορφης ευρωπαϊκής κοινωνίας που προωθούν οι αρχές και οι βάσεις του θεσμού. Ξεκινώντας την ανάλυση των συνθηκών που ευνοούν αυτή την πολιτική πραγματικότητα και εφόσον το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αποτελεί εκπρόσωπο των πολιτών των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θα ήταν έυλογο να εστιάσουμε αρχικά στο εθνικό επίπεδο. Σύμφωνα με τον Phil Parvin και το σύγγραμα του «Against localism: does decentralising power to communities fail minorities?»[7], η μειωμένη πολιτική δέσμευση, ιδιαίτερα σε επίπεδο Ευρωεκλογών, καθώς και η υποεκπροσώπηση μειονοτικών ομάδων στα πλαίσια ευρωπαϊκών θεσμών, στηρίζονται τόσο στο δημοκρατικό έλλειμμα, όσο και στην ανοδο της ιδέας του τοπικισμού (localism) σε εθνικό επίπεδο.

Η ανάλυση του Parvin εστιάζει στην αίσθηση αποξένωσης που διακρίνει τους πολίτες σχετικά με τη δημοκρατική διαδικασία και τους θεσμούς στους οποίους βασίστηκαν ιστορικά για να τους εκπροσωπήσουν στο πολιτικό σύστημα. To χάσμα μεταξύ του λαού, των θεσμικών οργάνων που υποτίθεται ότι δουλεύουν εξ ονόματός τους και των αποφάσεων που έγιναν στο όνομά τους, οδηγεί τους πολίτες στην υιοθέτηση της ιδέας του τοπικισμού, της αποδυνάμωσης της κεντρικής εξουσίας και των άμεσων διαδικασιών λήψης αποφάσεων. Οι συγκεκριμένες πολιτικές απόψεις έχουν κυριαρχήσει στο δημόσιο λόγο και είναι ιδιαίτερα δημοφιλείς μεταξύ εκπροσώπων του νέου συντηρητικού μετώπου[8]. Η ανάλυση του Parvin κρούει τον κώδωνα του κινδύνου σχετικά με την πεποίθηση αυτή και την αποτυχία αντιμετώπισης της μείωσης της πολιτικής δέσμευσης, ενώ παράλληλα τονίζει πως μπορεί να οδηγήσει στον αποκλεισμό, την περιθωριοποίηση και την καταπίεση των μειονοτικών ομάδων. Οι πολίτες, οι οποίοι ενστερνίζονται την ιδέα περί τοπικισμού, είτε αδιαφορούν για τη διαδικασία των Ευρωεκλογών καθώς θεωρούν πώς είναι ιδιαίτερως περίπλοκη ή δευτερευούσης σημασίας[9], είτε ταυτίζουν την ψήφο τους για το Ευρωκοινοβούλιο με την εθνική ψήφο και υποστηρίζουν συντηρητικά πολιτικά στοιχεία, τα οποία με τη σειρά τους εμποδίζουν την ένταξη εκπροσώπων των μειονοτήτων στα πλαίσια του θεσμού[10]. Παράλληλα, η πολιτική αυτή πραγματικότητα, που ισχύει σε πολλά κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δυσχεραίνει την πολιτική ενδυνάμωση και τελική εκλογή εκπροσώπων των μειονοτήτων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Ευρωπαϊκό επίπεδο

Μεταξύ των πολιτικών φαινομένων που ευνοούν την υποεκπροσώπηση των μειονοτήτων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, θα μπορούσαμε να αναφερθούμε τόσο στο δημοκρατικό έλλειμμα, το οποίο εφαρμόζεται και σε ευρωπαϊκό επίπεδο και οφείλεται στη φαινομενική πολυπλοκότητα των ευρωπαϊκών θεσμών και οργάνων αλλά και στην άγνοια των πολιτών ως προς τις διαδικασίες λήψης αποφάσεων, αλλά και στην άνοδο των ακροδεξιών και συντηρητικών συνασπισμών.

Σύμφωνα με μελετητές όπως ο Μ. Samer[11], η σύγχρονη πολιτική πραγματικότητα στην Ευρώπη χαρακτηρίζεται από εντυπωσιακή άνοδο των ακροδεξιών κομμάτων, γεγονός που ευνοεί τον αποκλεισμό των μειονοτικών ομάδων εντός και εκτός των ευρωπαϊκών θεσμών και οργάνων. Πιο συγκεκριμένα, διατυπώνεται η άποψη πως η ισχυρή παρουσία εντός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίο, πολιτικών προσώπων όπως η ηγέτιδα του ακροδεξιού γαλλικού κόμματος National Rally, Μαρί Λε Πεν, οι σημαντικές εκλογικές νίκες ακροδεξιών κομμάτων[12] η διαμόρφωση νέων και η ενδυνάμωση παλαιότερων συνασπισμών μεταξύ ακροδεξιών κομμάτων και ηγετών μέσα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο[13], συγκροτούν ένα πολιτικό σκηνικό που απομακρύνουν τις μειονότητες κρατών μελών από τις εκλογικές διαδικασίες.

Αφενός οι υποψήφιοι ψηφοφόροι, οι οποίοι αποτελούν παράλληλα μέλη μειονοτικών ομάδων, δυσκολεύονται να ταυτιστούν με ένα τέτοιο πολιτικό σκηνικό καθώς δε δύνανται να εμπιστευτούν την προάσπιση και προώθηση των δικαιωμάτων τους σε πολιτικούς σχηματισμούς που έχουν υπάρξει αποδεδειγμένα εχθρικοί απεναντί τους στο παρελθόν και σε πολιτικούς θεσμούς που αποδέχονται την παρουσία αυτών των σχηματισμών με κίνδυνο απώλειας της εμπιστοσύνης του κοινού[14]. Αφετέρου, τα χαμηλά ποσοστά συμμετοχής πολιτών που ανήκουν σε μειονοτικές ομάδες στις Ευρωεκλογές καθώς και η μειωμένη εμπιστοσύνη του εκλογικού κοινού απέναντι στο θεσμό εξαιτίας των πολιτικών εξελίξεων αλλά και της παρουσίας δημοκρατικού ελλείμματος, δυσχεραίνει και την εκλογή εκπροσώπων των μειονοτήτων. Επομένως, σύμφωνα με αυτή τη θεώρηση, η πολιτική πραγματικότητα εισέρχεται σε ένα φαύλο κύκλο, ο οποίος είναι δύσκολο να αποφευχθεί χωρίς τη λήψη και εφαρμογή κατάλληλων δράσεων[15].

B. Πώς θα μπορούσε να επηρεάσει τον εκλογικό χάρτη η αυξημένη εκπροσώπηση και συμμετοχή εθνικών μειονοτήτων

Εθνικό επίπεδο

Η μελλοντική ένταξη των μειονοτήτων στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και η αυξημένη εκπροσώπηση και συμμετοχή τους στο θεσμό, θα μπορούσε να επιφέρει σημαντικές και ευνοϊκές αλλαγές. Σε εθνικό επίπεδο, δηλαδή μέσα στο κοινωνικόπολιτικό σκηνικό των κρατών μελών, η πολιτική ένταξη των μειονοτικών ομάδων μπορεί να αντιστρέψει την τωρινή κατάσταση που χαρακτηρίζεται από έλλειψη εμπιστοσύνης. Η ισχυρή παρουσία εκπροσώπων μειονοτήτων και η αυξημένη συμμετοχή στις Ευρωεκλογές δύναται να αποτελέσει παράδειγμα ανατροπής του τωρινού status quo και να επαναφέρει την εμπιστοσύνη σε ένα θεσμό που αποδεδειγμένα πλέον, προχωρά προς τον εκσυγχρονισμό και τη μεταρρύθμιση του.

Η πολιτική ένταξη των μειονοτήτων θα μπορούσε επίσης να αποτελέσει το πρώτο βήμα προς την αλλαγή της αντίληψης περί εκλογών «δευτέρας τάξεως». Η θεωρία περί «εθνικών εκλογών δευτέρας τάξεως» διατυπώθηκε το 1980 από τους Karlheinz Reif και Hermann Schmitt[16]. Σύμφωνα με τη θεωρία τους, η σύνθεση του άμεσα εκλεγμένου Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου δεν αντικατοπτρίζει με ακρίβεια την «πραγματική» ισορροπία των πολιτικών δυνάμεων στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα. Όσο τα εθνικά πολιτικά συστήματα λαμβάνουν τις περισσότερες αποφάσεις και εστιάζουν στα σημαντικότερα θέματα, οι ευρωπαϊκές εκλογές παραμένουν εθνικές εκλογές «δευτέρας τάξεως». Η αυξημένη πολιτική εκπροσώπηση και συμμετοχή μειονοτικών ομάδων, αποτελώντας ένα σημαντικό πολιτικό βήμα και συνεισφέροντας σε μία θεματική που απασχολεί και τα εθνικά κοινοβούλια, μπορεί, όπως και με την περίπτωση του δημοκρατικού ελλείμματος που ήδη αναφέρθηκε, να επιφέρει μια σημαντική αλλαγή, να μεταβάλλει τις ισορροπίες επαναφέροντας την εμπιστοσύνη στο επίπεδο των ευρωπαϊκών θεσμών και να ξεπεράσει την ισχύουσα άποψη περί εκλογών «δευτέρας τάξεως». Ευρωπαϊκό επίπεδο

Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η μελλοντική πολιτική ένταξη των μειονοτήτων μπορεί να επιφέρει αλλαγές στους τρόπους πολιτικής προσέγγισης και εφαρμογής πολιτικών αποφάσεων. Αρχικά, σύμφωνα με τη βρετανική έρευνα «Understanding how ethnic minorities think about immigration», η οποία διεξήχθη από το think tank Bright Blue[17], οι πολίτες που ανήκουν σε εθνικές, εθνοτικές και θρησκευτικές μειονοτικές κοινότητες, ακριβώς λόγω της διαφορετικής τους ταυτότητας, μπορούν να αντιληφθούν καλύτερα τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν πρόσφυγες και μετανάστες σχετικά με την επαγγελματική και κοινωνική τους ένταξη. Εστιάζοντας σε αυτό το επιχείρημα, η έρευνα διατυπώνει πως η αύξηση της πολιτικής συμμετοχής μειονοτικών ομάδων στην Ευρώπη μπορεί να συντελέσει στη διαμόρφωση νέων, ανανεωμένων και ανθρωποκεντρικών πολιτικών γραμμών σχετικά με το μεταναστευτικό και το προσφυγικό καθώς και πιθανά σχέδια εφαρμογής των νέων πολιτικών.

Επιπλέον, όπως ήδη αναλύθηκε, η πολιτική πραγματικότητα της Ευρώπης χαρακτηρίζεται από έντονη άνοδο της ακροδεξιάς. Μέσα σε αυτό το πλάισιο, η προσοχή όλων έχει επικεντρωθεί στις Ευρωεκλογές του 2019 και τις πιθανές εκλογικές νίκες των ακροδεξιών κομμάτων. Σύμφωνα με τους Michael Privot και Martin Demirovski από το EU Observer, τα ακροδεξιά και ευρωσκεπτικά κόμματα ελπίζουν να επωφεληθούν από την απάθεια των ψηφοφόρων και να προωθήσουν τους υποψηφίους τους – παρά τις περιορισμένες δυνατότητες μαζικής κινητοποίησης. Σε αυτό το πλαίσιο, οι πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης που ανήκουν σε εθνοτικές και θρησκευτικές μειονοτικές κοινότητες μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην αντιστροφή αυτών των τάσεων στις επικείμενες εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο[18].

Τέλος, η αυξημένη πολιτική ένταξη των μειονοτικών ομάδων μπορεί να συνεισφέρει και στην αναδιαμόρφωση των πολιτικών γραμμών και οργανωμένων δράσεων που αφορούν τις ίδιες τις κοινότητες τους. Όσες πολιτικές πρωτοβουλίες έχουν ληφθεί κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών σχετικά με την ένταξη των μειονοτήτων, έχουν ληφθεί χωρίς τη συμμετοχή των μειονοτικών ομάδων στη διαδικασία οργάνωσης και λήψης αποφάσεων. Επομένως η πιθανή συμμετοχή τους θα αποτελούσε μία σημαντική τομή, η οποία θα συνέδραμε και στη συγκρότηση πολιτικών με καλύτερο και ορθότερο υπόβαθρο.

Επίλογος

Η Ευρώπη αποτελεί έναν τόπο απίστευτης εθνικής ποικιλομορφίας. Μέσα στα πλαίσια της ευρωπαϊκής κοινωνίας υπάρχουν ομάδες ανθρώπων, οι οποίες μένουν εκτός των διαδικασιών λήψης αποφάσεων. Η έλλειψη εκπροσώπων μειονοτικών ομάδων στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου αποτελεί ένα αδιαμφισβήτητο γεγονός, το οποίο περιορίζει τις ικανότητες του θεσμού σχετικά με την επίλυση προβλημάτων.

Παρά τις πολιτικές εξελίξεις και τις δράσεις που έχουν οργανωθεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών, οι μειονότητες της Ευρώπης συνεχίζουν να μένουν εκτός. Εφόσον βιώνουμε μία εποχή που στηρίζει την ποικιλομορφία και την ισότητα, θα ήταν εύλογο να αναρωτηθούμε πώς μπορούμε να περιμένουμε από τις μειονοτικές κοινότητες να αισθάνονται μέρος της κοινωνίας μας εάν δεν εκπροσωπούνται σωστά, πώς μπορούν να ακουστούν οι φωνές τους εάν κανένας στο θάλαμο δεν αναγνωρίζει την οπτική τους.

Είναι λοιπόν σημαντικό να ενισχυθεί  ο ρόλος τους μέσα στους ευρωπαϊκούς θεσμούς και να αναγνωριστεί η συμβολή τους σε επίπεδο λήψης αποφάσεων και οργάνωσης πολιτικών σχεδίων που μπορούν να προσφέρουν μία νέα διάσταση σε ζητήματα που ταλανίζουν την ευρωπαϊκή κοινωνία επί πολλά έτη.

Παραπομπές

[1] «Οι μειονότητες αποτελούν το 20% του παγκόσμιου πληθυσμού. Κάθε μειονότητα χαρακτηρίζεται από την εθνική, γλωσσική, πολιτισμική ή θρησκευτική της ταυτότητα, η οποία διαφέρει από εκείνη της κυρίαρχης ομάδας. Στο διεθνές δίκαιο δεν υπάρχει ένας ομόφωνα επιστημονικά αποδεκτός ορισμός για τις μειονότητες. Ούτε τα κράτη μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης έχουν διατυπώσει και αναγνωρίσει έναν κοινό ορισμό για την «εθνική μειονότητα». Η δυσκολία εύρεσης κοινού ορισμού έγκειται στην ποικιλομορφία των καταστάσεων στις οποίες οι μειονότητες ζουν. Για παράδειγμα, κάποιες μειονότητες ζουν διασκορπισμένες μέσα σε μια χώρα, την ίδια στιγμή που άλλες διαβιούν σε οριοθετημένες περιοχές, μακριά από την κυρίαρχη ομάδα. Κάποιες έχουν μια ισχυρή αίσθηση της συλλογικής ταυτότητάς τους, ενώ άλλες διατηρούν μόνο μια κατακερματισμένη έννοια της κοινής κληρονομιάς τους. Επιπλέον, ένας ορισμός για να είναι ευρύς θα πρέπει να περιέχει τόσο αντικειμενικούς παράγοντες (π.χ. η ύπαρξη κοινής εθνικότητας, γλώσσας ή θρησκείας) όσο και υποκειμενικούς παράγοντες (π.χ. τα υποκείμενα πρέπει να αναγνωρίζουν τους εαυτούς τους ως μέλη μιας μειονότητας).» Minority Rights: International Standards and Guidance for Implementation (2010), United Nations Human Rights, Office of the High Commissioner, United Nations, New York and Genova, σ. 2-8

[2] Κ. Χριστόπουλος, Η Ετερότητα ως Σχέση Εξουσίας: Όψεις της Ελληνικής, Βαλκανικής και Ευρωπαϊκής Εμπειρίας, Αθήνα, Εκδόσεις Κριτική, 2002, σελ.20

[3] I. Bloemraad & K. Schönwälder, Immigrant and Ethnic Minority Representation in Europe: Conceptual Challenges and Theoretical Approaches. West European Politics, 36(3), 2003, σελ. 564

[4] N. Gill, Ethnic minorities are under-represented in the European Parliament, [www.ips-journal.eu], 2017(accessed 15 April 2019).

[5] N. Gill, Ethnic minorities are under-represented in the European Parliament, seat, [www.ips-journal.eu], 2017 (accessed 15 April 2019).

[6] R. Heath, Brussels is blind to diversity, [www.politico.eu], 2017(accessed 15 April 2019).

[7] P. Parvin, Against Localism: Does Decentralising Power to Communities Fail Minorities? Political Quarterly, 80(3), 2009, σελ.351

[8] P. Parvin, Against Localism: Does Decentralising Power to Communities Fail Minorities? Political Quarterly, 80(3), 2009, σελ.351

[9] Θεωρία περί εκλογών «δευτέρας τάξεως», η οποία θα αναλυθεί και παρακάτω, K. Reif & H. Schmitt, Nine second-order national elections: a conceptual framework for the analysis of European election results, 1980

[10] P. Parvin, Against Localism: Does Decentralising Power to Communities Fail Minorities? Political Quarterly, 80(3), 2009, σελ.352

[11] M. Samers, Immigration, ‘ethnic minorities’, and ‘social exclusion’ in the European union: a critical perspective. Geoforum, 29(2), 1998, σελ.123

[12] Χαρακτηριστικά, το NR κέρδισε 4,712,461 ψήφους στις Ευρωεκλογές του 2014, τερματίζοντας πρώτο με ποσοστό 24.86% της συνολικής ψήφου και 24 από τις 74 θέσεις που κατέχει η Γαλλία.

[13] C. Mudde, Will the radical right consolidate power in the heart of the EU this year? [www.theguardian.com], 2019

[14] M. Samers, Immigration, ‘ethnic minorities’, and ‘social exclusion’ in the European union: a critical perspective. Geoforum, 29(2), 1998, σελ.123

[15] «Τη θέσπιση κοινών κανόνων προκειμένου να διασφαλιστεί ότι τα δικαιώματα όλων των εθνικών μειονοτήτων είναι νομικά κατοχυρωμένα και χαίρουν σεβασμού σε όλη την ΕΕ, ζητούν οι ευρωβουλευτές και προτείνουν την υιοθέτηση του κοινού ορισμού των μειονοτήτων που συμπεριλαμβάνεται στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Σε μια μη νομοθετική έκθεση που εγκρίθηκε κατά πλειοψηφία στην Σύνοδο της Ολομέλειας του Ευρωκοινοβουλίου στο Στρασβούργο, οι ευρωβουλευτές καλούν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να συντάξει οδηγία σχετικά με τα ελάχιστα πρότυπα για τις μειονότητες στην ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων μέτρων για την πρόληψη των διακρίσεων κατά των μειονοτήτων. Με το παρόν ψήφισμα, οι ευρωβουλευτές τονίζουν, μεταξύ άλλων, ότι οι χώρες της ΕΕ πρέπει να εγγυώνται την ισότητα όσον αφορά τα πολιτιστικά, εκπαιδευτικά και γλωσσικά δικαιώματα στο 8% των πολιτών της ΕΕ που ανήκουν σε εθνικές μειονότητες και καλούν τα κράτη – μέλη να θεσπίσουν μέτρα για να εξασφαλίσουν ότι υπάρχουν περιφερειακές και μειονοτικές γλώσσες στο εκπαιδευτικό σύστημα και στα μέσα ενημέρωσης. Επισημαίνουν ακόμη την ανάγκη για ένα σύστημα προστασίας της ΕΕ για τις μειονότητες, το οποίο θα πρέπει να συνοδεύεται από μηχανισμό αξιολόγησης των πολιτικών.» [πηγή]

[16] K. Reif & H. Schmitt, Nine second-order national elections: a conceptual framework for the analysis of European election results, 1980

[17]Bright Blue Campaign, Understanding how ethnic minorities think about immigration, Great Britain, 2015

[18] M. Samers, Immigration, ‘ethnic minorities’, and ‘social exclusion’ in the European union: a critical perspective. Geoforum, 29(2), 1998, σελ.123

Βιβλιογραφία

Χριστόπουλος, Κ. (2002). Η Ετερότητα ως Σχέση Εξουσίας: Όψεις της Ελληνικής, Βαλκανικής και Ευρωπαϊκής Εμπειρίας, Εκδόσεις Κριτική, σελ.20-30

Bird, K. (2005). The Political Representation of Visible Minorities in Electoral Democracies: A Comparison of France, Denmark, and Canada. Nationalism and Ethnic Politics, 11(4), 425-465.

Bird, K., Saalfeld, T., & Wust, A. (2010). The Political Representation of Immigrants and Minorities. Routledge.

Bloemraad, I., & Schönwälder, K. (2013). Immigrant and Ethnic Minority Representation in Europe: Conceptual Challenges and Theoretical Approaches. West European Politics, 36(3), 564-579.

European Election Results. European Journal of Political Research, 8(1), 3-44.

Grace, J., & Mooney, E. (2009). Peacebuilding through the Electoral Participation of Displaced Populations. Refugee Survey Quarterly, 28(1), 95-121.

Grigoriadis, I. (2008). On the Europeanization of Minority Rights Protection: Comparing the Cases of Greece and Turkey. Mediterranean Politics, 13(1), 23-41.

Kahanec, M., Zaiceva, A., & Zimmerman, F. K. (2010). Ethnic Minorities in the European Union: An Overview. IZA, 5397.

Martiniello, M. (2006). Political participation, mobilisation and representation of immigrants and their offspring in Europe. In R. Bauböck, Migration and Citizenship: Legal Status, Rights and Political Participation (pp. 83-105). Amsterdam: Amsterdam University Press.

Memisoglu, F. (2007). The European Union’s Minority Rights Policy and Its Impact on the Development of Minority Rights Protection in Greece (PhD Candidate). University of Nottingham.

Morales, D., & Giugni, M. (2011). Social Capital, Political Participation and Migration in Europe. Basingstoke: Palgrave Macmillan.

Parvin, P. (2009). Against Localism: Does Decentralising Power to Communities Fail Minorities? Political Quarterly, 80(3), 351-360.

Rakauskienė F., M. (2011). The Impact of the EU Membership on Ethnic Minority Participation. Parties of Lithuanian Ethnic Minorities in the European Parliament Elections. Politikos mokslų almanachas, 10, 7-30.

Reif, K., & Schmitt, H. (1980). Nine second-order national elections: a conceptual framework for the analysis of European election results

Samers, M. (1998). Immigration, ‘ethnic minorities’, and ‘social exclusion’ in the European union: a critical perspective. Geoforum, 29(2), 123-144.

Teney, C., Jacobs, D., Rea, A., & Delwit, P. (2010). Ethnic voting in Brussels: Voting patterns among ethnic minorities in Brussels (Belgium) during the 2006 local elections. Acta Politica, 45(3), 273-297.

Spirova, M., & Stefanova, B. (2009). The European Dimension of the Political Representation of Minorities. University of Texas.

Vizi, B. (2005). An unintended legal backlash of enlargement? – The inclusion of minority rights in the EU Constitutional Treaty. Regio – Minorities, Politics, Society, 1, 87-108.