της Αντωνίας Κρυστάλλη,

Η ζωή στις περισσότερες μεγάλες ευρωπαϊκές πόλεις ακολουθεί παρόμοιο μοτίβο και έχει κοινά προβλήματα και δυσκολίες. Ανάλογα με την κουλτούρα, το κλίμα και τη νοοτροπία του κάθε λαού, οι ανάγκες των ατόμων ποικίλουν. Ωστόσο, μια κοινή ανάγκη που όλοι έχουμε είναι η διατήρηση και η διαφύλαξη του φυσικού περιβάλλοντος, ιδιαίτερα αυτού μέσα στο οποίο ζούμε. Για να το πετύχουμε αυτό, θα πρέπει να αλλάξουμε κάποιες συνήθειες, να βάλουμε προτεραιότητες, ίσως, ακόμη και να προσαρμόσουμε την καθημερινότητα μας στα τωρινά περιβαλλοντικά δεδομένα.

Δεν είναι μυστικό πως η μείωση χρήσης πλαστικού και η σωστή ανακύκλωση συμβάλει σημαντικά στη μείωση των απορριμμάτων. Αν και με την τελευταία νομοθεσία για τις πλαστικές σακούλες έχει παρατηρηθεί σημαντική μείωση την χρήσης τους, η συνολική χρήση του πλαστικού δεν έχει μεταβληθεί ιδιαίτερα.  Αυτό δείχνει τόσο την αδυναμία της εγχώριας αγοράς να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα, όσο και των ίδιων των καταναλωτών να υποκαταστήσουν τα βλαβερά, για το περιβάλλον, αγαθά με πιο αγνά και βιώσιμα προϊόντα.

Ένα ακόμα κομμάτι της καθημερινότητας μέσω του οποίου τα άτομα μπορούν να επηρεάσουν το περιβάλλον  είναι οι διατροφικές τους συνήθειες. Όλοι σε κάποιο βαθμό έχουμε πληροφορηθεί για τις ευεργετικές ιδιότητες της μεσογειακής και χορτοφαγικής διατροφής ή ακόμη και για τις βλαβερές προεκτάσεις της μαζικής εκτροφής και βιομηχανικής εκμετάλλευσης των ζώων. Σε πολλές χώρες του εξωτερικού έχει θεσπιστεί μια μέρα της εβδομάδας, όπου όλοι οι κάτοικοι καλούνται να απέχουν από το κρέας ή τα ζωικά προϊόντα.(WWF, 2008) Μια τέτοια αλλαγή, αν και φαίνεται πολύ μικρή έχει τεράστιο αντίκτυπο.

Υπάρχουν, ωστόσο,  τρόποι, ώστε το ίδιο το κράτος να μετατρέψει τα αστικά κέντρα σε πιο βιώσιμους χώρους διαβίωσης. Ο πρώτος τομέας που μπορεί να δεχθεί αναβάθμιση και βελτίωση είναι η μετακίνηση. Με την δημιουργία υποδομών που συνδέουν απομακρυσμένες περιοχές και προάστια με το κέντρο  ή μεταξύ τους άμεσα και γρήγορα, τα άτομα θα ενθαρρύνονταν να χρησιμοποιούν περισσότερο τα ΜΜΜ. Ταυτόχρονα, σημαντική είναι η ύπαρξη ποδηλατοδρόμων και διαθέσιμων προς ενοικίαση ποδηλάτων για την περαιτέρω μείωση του αποτυπώματος του άνθρακα μιας πόλης. Τέλος, συνετό είναι να ληφθεί απόφαση για την πεζοδρόμηση των κέντρων αστικών πόλεων, με σκοπό να αποφευχθεί η κυκλοφορική συμφόρηση και να γίνει πιο ομαλή η πρόσβαση και κυκλοφορία του κόσμου σε αυτά.

Δίπλα στις υποδομές για την μετακίνηση κατατάσσονται και οι απαραίτητες υποδομές για την παροχή υπηρεσιών σε απομακρυσμένες περιοχές. Την εποχή που η επέκταση των πόλεων είναι ανεξέλεγκτη και τα προάστια συνεχώς απομακρύνονται από το κέντρο, οι κρατική πολεοδομία καλείται να εξοπλίσει τις πιο απομακρυσμένες περιοχές μιας πόλης με υπηρεσίες και δομές, τέτοιες ώστε να μη δημιουργείται η ανάγκη για μετακίνηση. Με τον τρόπο αυτό, αποφεύγεται η συγκέντρωση του πληθυσμού στο κέντρο και η πόλη λειτουργεί εύρυθμα.

Είναι ένα μέτρο που βοηθά στο έλεγχο της πυκνότητας και της μορφής ενός αστικού κέντρου, συμβάλλοντας παράλληλα στην αποκεντροποίηση και τη δημιουργία πολλαπλών κέντρων μέσα σε μία πόλη. Αυτό θα δώσει την ευκαιρία στα άτομα να κοινωνικοποιούνται δημιουργώντας έτσι δυνατές κοινωνικές δομές που παρέχουν ασφάλεια και ελευθερία έκφρασης στους κατοίκους. Τα άτομα θα αναδείξουν την κουλτούρα και τις ιδιαιτερότητες της κάθε περιοχής, εξελίσσοντας την δημιουργώντας, ταυτόχρονα, ένα ισχυρό κοινωνικό πλαίσιο που προσδίδει σταθερότητα σε κάθε νέα προσθήκη ή μεταρρύθμιση.

Παράδειγμα “βιώσιμων” πόλεων αποτελεί το όχι και τόσο μακρινό μας Λονδίνο. Τόσο ο δήμος όσο και οι κάτοικοι του Λονδίνου εξελίσσουν τη ζωή τους, ακολουθώντας μια πιο φιλική προς το περιβάλλον καθημερινότητα, χρησιμοποιώντας τα μέσα για την μετακίνηση τους, περπατώντας αλλά και κάνοντας ποδήλατο. Ταυτόχρονα, οι κάτοικοι συμμετέχουν σε δενδροφυτεύσεις, αλλά και στη συντήρηση και διατήρηση πράσινων βιοτόπων στο εσωτερικό της πόλης, που πολύ συχνά χρησιμοποιούν για αναψυχή. Παράλληλα, χρησιμοποιούν ανεπτυγμένη τεχνολογία και καινοτόμες τεχνικές ως προς τη χρήση και την διαχείριση των πόρων νερού. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι οι κατάφυτες οροφές των κτιρίων που απορροφούν το νερό της βροχής, η ανακύκλωση του νερού που χρησιμοποιείται σε κήπους, καθώς και οι επαναχρησιμοποίηση του ήδη χρησιμοποιημένου νερού για ικανοποίηση αναγκών όπως πότισμα ή αποχέτευση.

Η διατήρηση του παρόντος επιπέδου ζωής πλέον είναι μια συνεχής προσπάθεια εύρεσης εναλλακτικών διόδων προς μια πιο βιώσιμη καθημερινότητα. Οι επιβλαβείς προς το περιβάλλον συνήθειές μας τείνουν να μειώνονται, καθώς η ενημέρωση και η δραστηριοποίηση αυξάνεται. Ο δρόμος προς τη βιωσιμότητα είναι μονόδρομος. Είμαστε έτοιμοι να εγκαταλείψουμε τις παλιές κακές συνήθειες και να βγούμε από τη ζώνη άνεσης μας για ένα πιο ευοίωνο μέλλον?