της Μαίρης Λαμπροπούλου,

Στην προσπάθεια για την μείωση και αξιοποίηση των απορριμμάτων, μια από τις προτεινόμενες λύσεις είναι η καύση τους για την παραγωγή ενέργειας. Η διαδικασία αυτή ονομάζεται “wastetoenergy”.  Κατά την διαδικασία, καίγονται κυρίως οικιακά και παρόμοιου τύπου απόβλητα, τα οποία δεν μπορούν να ανακυκλωθούν. Η ενέργεια που παράγεται μπορεί να είναι ηλεκτρική ή θερμική. Αυτό είναι δυνατό και βολικό, όταν η θερμότητα που παράγεται από την καύση των απορριμμάτων είναι αρκετά υψηλή, ώστε να εγγυάται ικανοποιητικές συνθήκες καύσης και να διαθέτει αρκετή ενέργεια για να ξεπεράσει τις απώλειες και τη βοηθητική κατανάλωση, δηλαδή την καταναλωση από εξοπλισμό παραγωγής ενέργειας και τον βοηθητικό εξοπλισμό τους, (τουλάχιστον 4 MJ/kg). Ένα σύγχρονο, μεγάλου μεγέθους εργοστάσιο που επεξεργάζεται μισό εκατομμύριο τόνους αστικών στερεών αποβλήτων ετησίως, μπορεί να παράγει περισσότερα από 400 εκατομμύρια kWh ετησίως, καλύπτοντας τις ανάγκες ηλεκτρικής ενέργειας για περισσότερες από 150.000 οικογένειες. (Cleveland, Morris and Consonni, 2014) Στο τέλος, ο όγκος των απορριμμάτων δύναται να μειωθεί κατά περίπου 90%. Οι σύγχρονες ευρωπαϊκές μονάδες μετατροπής αποβλήτων σε ενέργεια είναι καθαρές και ασφαλείς, ικανοποιώντας τις αυστηρότερες οριακές τιμές εκπομπών που ισχύουν για οποιοδήποτε κλάδο, όπως αυτές ορίζονται στην οδηγία για τις βιομηχανικές εκπομπές της ΕΕ. (Confederation of European Waste to Energy plants, 2020)

Μετά την περισυλλογή των απορριμμάτων και την παράδοση τους στην μονάδα, ακολουθείται η παρακάτω διαδικασία. Αφού συμπιεστούν, εναποθέτονται σε μια σχάρα η οποία μεταφέρει τα απόβλητα μέσω του θαλάμου καύσης. Τα απορρίμματα με τον τρόπο αυτό αναμιγνύονται και καίγονται. Ότι δεν καεί πλήρως, αφήνεται ως τέφρα στο τέλος της σχάρας. Επίσης, μέταλλα και δομικά υλικά μπορούν να ανακτηθούν και να χρησιμοποιηθούν εκ νέου. Κατά την καύση, ένας λέβητας ανακτά την ενέργεια σε μορφή ατμού, σε ποσοστό πάνω από το 80% από αυτό που περιέχεται στα απόβλητα. Πέρα από την χρήσιμη ενέργεια, όμως, εκπέμπονται και άλλα ρυπογόνα καυσαέρια. Μέσω εξαιρετικά εξελιγμένων διαδικασιών, διασφαλίζεται ότι όλοι οι ρύποι που περιέχονται στα απόβλητα αποβάλλονται σε ένα αποτελεσματικό, βιώσιμο και αξιόπιστο τρόπο. Στο τέλος, περίπου το ήμισυ της παραγόμενης ενέργειας είναι ανανεώσιμη, επειδή προέρχεται από το βιογενές κλάσμα αποβλήτων που είναι ουδέτερο από άτομα άνθρακα. (European Suppliers of Waste to Energy Technology, 2020).

Ο πρώτος αποτεφρωτήρας για καύση απορριμμάτων χτίστηκε στο Nottingham του Ηνωμένου Βασιλείου, το 1874, από την Manlove, Alliott & Co. Ltd. σε σχεδιασμό του Alfred Fryer. Ακολούθησε το Governors Island στη Νέα Υόρκη, το 1885 και το Frederiksberg της Δανίας, το 1903. Από εκεί και έπειτα η διαδικασία εξελίχθηκε και εξαπλώθηκε σε όλες τις ηπείρους.  Χώρες που θα πρέπει να αναφερθούν είναι η Σουηδία και η Γερμανία, οι οποίες παραδοσιακά χρησιμοποιούν την διαδικασία αυτή για την διαχείριση των απορριμμάτων. Επίσης, πρέπει να αναφερθεί η Πορτογαλία, που σε κίνδυνο να μην πιάσει τους στόχους της σχετικά με τις εκπομπές CO2, (παρά του ότι σήμερα καίει τα σκουπίδια της σε ποσοστό 20%), ανακοίνωσε πρόσφατα ότι δεν θα επενδύσει σε νέες μονάδες καύσης. (Wwf.gr., 2020) Επιπλέον, σημαντική είναι η προσπάθεια να διαχειριστούν τον μεγάλο όγκο απορριμμάτων στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, αλλά και τη Σιγκαπούρη.

Επικεντρώνοντας συγκεκριμένα στο παράδειγμα της Σιγκαπούρης, όλα άρχισαν τη δεκαετία του 1960, όπου οι υπεύθυνοι αντιλήφθηκαν πως κάποια στιγμή δεν θα υπήρχε άλλος ελεύθερος χώρος. Έτσι, το 1979 κατασκευάστηκε ο πρώτος αποτεφρωτήρας για καύση απορριμμάτων. Πλέον, οι αποτεφρωτήρες είναι τέσσερις. Η στάχτη που απομένει εναποτίθεται στον χώρο υγειονομικής ταφής Semakau. Αν και μέσω της όλης διαδικασίας τα απόβλητα μειώθηκαν κατά 90%, μένει το υπόλοιπο ποσοστό το οποίο πρέπει να διαχειριστεί, καθώς και τα απόβλητα που δεν μπορούν να καούν. Για την ακρίβεια, υπολογίζεται ότι το 2035 στο Semakau δεν θα υπάρχει άλλος χώρος για την στάχτη. Έτσι, για να μην υπάρχουν καθόλου υπολείμματα, αναζητούνται τρόποι για να χρησιμοποιούνται υλικά που είτε είναι ανακυκλώσιμα, είτε καίγονται πλήρως. (Business Insider, 2020)

Όπως φαίνεται, λοιπόν, η διαδικασία καύσης των απορριμμάτων  για δημιουργία ενέργειας έχει αρκετά πλεονεκτήματα. Κάποια από αυτά, αναφέρθηκαν ήδη όπως η μείωση του όγκου των απορριμμάτων  και η ανακύκλωση μετάλλων. Επίσης, η ίδια παραγωγή ενέργειας, αποτελεί πλεονέκτημα, τόσο επειδή προέρχεται από μια πρώτη ύλη που δεν έχει ιδιαίτερο κόστος, αλλά και επειδή  δεν θα χρησιμοποιηθεί κάποιο συμβατικό καύσιμο. Όταν τα απορρίμματα θάβονται και αποσυντίθενται παράγουν μεθάνιο, κάτι το οποίο δεν συμβαίνει στην συγκεκριμένη διαδικασία.

Από την αντίθετη πλευρά, όμως, υπάρχουν αρκετά αρνητικά. Πρώτα από όλα, πολλοί θεωρούν πως λόγω της ευκολίας και του χαμηλού κόστους της μεθόδου αυτής θα είναι αντίπαλη στην ανακύκλωση και θα τη μειώσει. Σύμφωνα με τον συντονιστή της καμπάνιας  Zero Waste Oz, Jane Bremmer, κάτι τέτοιο έχει αρχίσει να συμβαίνει ήδη στην Αυστραλία, αφού τα εργοστάσια μπορούν πλέον να αφαιρούν τις μονάδες ανακύκλωσης που υπάρχουν, ώστε να διασφαλίζεται η ροή των αποβλήτων μέσα σε αυτά. (Towie, N., 2020) Επιπλέον, αν και υπάρχουν συστήματα, ώστε να μειώνονται οι αρνητικές εκπομπές που βλάπτουν περιβάλλον και ανθρώπους, συνεχίζουν να υπάρχουν σε αρκετό βαθμό, ιδιαίτερα η εκπομπή CO2.  Σε κάποιες περιπτώσεις, υπάρχουν ακόμα περισσότερες εκπομπές από σταθμούς παραγωγής ενέργειας με καύση άνθρακα, φυσικού αερίου ή ακόμη και πετρελαίου. (Zero Waste Europe, 2020)

Συνοψίζοντας, η μετατροπή των απορριμμάτων  αποτελεί μια καλή εναλλακτική σε σχέση με την απόρριψη των απορριμμάτων  και την ταφή τους στο έδαφος, αλλά δεν είναι τόσο προσοδοφόρα όσο είναι για παράδειγμα, η ανακύκλωση τους. Φαίνεται να μπορεί να βοηθήσει σε ορισμένες περιπτώσεις για την διαχείριση των απορριμμάτων, αλλά δεν θα πρέπει να αντιμετωπίζεται ως μοναδική λύση.

 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:

[1] Chaliki, P. &Psomopoulos, Constantinos&Themelis, Nickolas &Stavroulakis, Charalampos. (2014). WTE plants installed in 10 European Cities. Διαθέσιμο εδώ

[2]Cleveland, C., Morris, C. and Consonni, S., (2014). Dictionary Of Energy. Waltham, MA: Elsevier, p.639. Διαθέσιμο εδώ

[3] Confederation of European Waste to Energy plants. (2020). What Is Waste-To-Energy CEWEP.eu. Διαθέσιμο εδώ

[4] European Suppliers of Waste to Energy Technology. (2020). Everything you wanted to know about Waste-to-Energy.  Διαθέσιμο εδώ

Wwf.gr. (2020). «Λάθος Η Όποια Σκέψη Για Καύση Σκουπιδιών Στην Ελλάδα.» Διαθέσιμο εδώ

[7] Business Insider. (2020). «How Singapore Solved Garbage Disposal.» [online] Διαθέσιμο εδώ

[8] Towie, N., (2020). «Burning Issue: Are Waste-To-Energy Plants A Good Idea?» The Guardian. Διαθέσιμο εδώ

[9] Zero Waste Europe. (2020.) «9 Reasons Why We Better Move Away From Waste-To-Energy, And Embrace Zero Waste Instead – Zero Waste Europe». Διαθέσιμο εδώ