της Ασημίνας Αντωνίου, Ερευνήτριας της Ομάδας Οικονομικών Θεμάτων

Εισαγωγή

Μεγάλη αναταραχή προκλήθηκε το τελευταίο διάστημα στο χρηματιστήριο της Wall Street, λόγω της ολοένα και αυξανόμενης τάσης της μετοχής της γνωστής εταιρείας «GameStop». Αυτή η αναταραχή προκάλεσε μεγάλες αντιδράσεις στην επενδυτική κοινότητα, αλλά και όχι μόνο. Ενώ δέ ο απόηχος αυτής δημιούργησε ένα κλίμα αστάθειας στις ΗΠΑ, με την Αμερικανίδα Υπουργό Οικονομικών Τζάνετ Γέλεν να αναφέρει χαρακτηριστικά πως αφενός υπάρχει ανάγκη για την διασφάλιση της ορθής λειτουργίας των χρηματοπιστωτικών αγορών, με διασφαλισμένη την προστασία των επενδυτών, αφετέρου την τόνωση της αγοράς με πακέτα οικονομικής στήριξης (Naftemporiki.gr, 2021). Συνολικά, η αύξηση των συγκεκριμένων μετοχών πυροδότησε μια συζήτηση σε εθνικό επίπεδο, σχετικά με τους κανόνες που θα πρέπει να ισχύουν για την δυνατότητα πρόσβασης στις χρηματοπιστωτικές αγορές (Kathimerini.gr, 2021).

Η παρούσα ανάλυση έχει στόχο να εξετάσει την υπόθεση της GameStop, αναφορικά με την περιρρέουσα ατμόσφαιρα που δημιούργησε στο πέρασμά της η αυξητική και μετέπειτα πτωτική τάση της μετοχής της στο χρηματιστήριο. Συνεπώς άμεσα ερωτήματα που πρόκειται να αναλυθούν είναι τα εξής: 

Πρώτον, ποια είναι η εταιρεία GameStop και πώς μονοπώλησε το ενδιαφέρον των επενδυτών; και 

Δεύτερον, πώς ερμηνεύεται αυτή η επενδυτική συμπεριφορά για το μέλλον του Χρηματιστηρίου; 

To χρονικό της υπόθεσης 

Η GameStop, είναι μια γνωστή εταιρεία ηλεκτρονικών παιχνιδιών που εδρεύει στο Τέξας των ΗΠΑ από το 1984. Κατά την διάρκεια της πανδημίας του κορωνοϊού, δέχθηκε ένα μεγάλο πλήγμα, καθώς βρέθηκε στην δυσμενή θέση να κλείσει ένα μεγάλο μέρος των καταστημάτων της, περίπου 450, με αποτέλεσμα την συρρίκνωση της οικονομικής της δραστηριότητας. Ωστόσο, η μετοχή της εταιρείας δεν γνώρισε την ίδια εξέλιξη, αλλά στις αρχές του 2021 γνώρισε μία μεγέθυνση της τάξεως του 300%. Γίνεται αντιληπτό πως πρόκειται για μία ιδιαίτερα δημοφιλή μετοχή με έντονο αγοραστικό ενδιαφέρον από χιλιάδες μικροεπενδυτές (Allison Morrow, 2021). Όμως πώς δημιουργήθηκε αυτή η έντονη αγοραστική τάση στο Χρηματιστήριο; 

Όλα ξεκίνησαν το φθινόπωρο του 2020, όταν ο επενδυτής και ιδρυτής της ψηφιακής εταιρείας «Chewy», Ράιαν Κόεν, απέκτησε το 13% του μετοχικού κεφαλαίου της GameStop. Τότε, άρχισε να ασκεί πιέσεις στην εταιρεία, για να μεταφέρει σε ηλεκτρονικό περιβάλλον ένα μεγαλύτερο μέρος των ήδη υπαρχόντων δραστηριοτήτων της που λάμβαναν χώρα ηλεκτρονικά, προκειμένου να καταστεί πιο ανταγωνιστική απέναντι σε κολοσσούς εταιρειών, όπως η «Amazon» (Lynch, 2021). Παράλληλα, η μετοχή της εταιρείας βρισκόταν από τον Απρίλιο του 2020, σε σαφώς χαμηλά επίπεδα, της τάξεως των 3,25$ ανά μετοχή. Όμως, η τιμή της άρχισε να εκτινάσσεται, φτάνοντας τον Ιανουάριο του 2021 αύξηση κατά 92%, με την αξία ανά μετοχή να είναι 148$. Το παράδοξο αυτό γεγονός αποδίδεται στην πρακτική των «short-sellers». Συγκεκριμένα, στην περίπτωση της GameStop, ένα δημοφιλές επενδυτικό φόρουμ στο Reddit, που ονομάζεται «WallStreetBets» στάθηκε η αφορμή για την αύξηση αυτής της τάσης. Ξαφνικά, κάποιο μέλος αυτού του forum πραγματοποίησε μία ανάρτηση αναφέροντας ότι επένδυσε περίπου 3000$ στην μετοχή της GameStop, δημιουργώντας μία φρενίτιδα ανάμεσα στα υπόλοιπα μέλη, ωθώντας τους να κάνουν το ίδιο. Η επιθυμία αυτών των νεαρών επενδυτών για βραχυπρόθεσμη κερδοφορία στάθηκε καθοριστικός παράγοντας για την μανιώδη αγορά της συγκεκριμένης μετοχής, προσδοκώντας ότι λίαν συντόμως θα καταρρεύσει η εταιρεία. Πρόκειται, σαφώς, για ένα δαπανηρό στοίχημα, καθώς οι μικροεπενδυτές ποντάρουν ενάντια στην κυρίαρχη τάση που επιτάσσουν τα μακροοικονομικά μοντέλα, ότι δηλαδή η μετοχή της GameStop θα καταρρεύσει (Allison Morrow, 2021).

Η πρακτική των «short-sellers»

Το «σορτάρισμα», όπως έχει χαρακτηριστεί αυτή η συμπεριφορά, ορίζει πως ένας επενδυτής «δανείζεται» μετοχές της εκάστοτε εταιρείας και τις πουλάει, όταν βρίσκονται στο ύψιστο σημείο της καμπύλης ζήτησης, με την προσδοκία ότι θα τις αγοράσει εκ νέου, όταν η τιμή εξασθενίσει (Nytimes.com, 2021). Βέβαια, η πρακτική των «short-sellers» είναι ένα διαχρονικό φαινόμενο. 

Το πρώτο στοίχημα σε χρηματιστήριο καταγράφηκε το 1609 στις μετοχές της εταιρείας «East India Company» στην Ολλανδία, με αντίστοιχου βεληνεκούς δυσμενείς συνέπειες για την οικονομία της χώρας (Taylor, 2013).


Περίπου δύο αιώνες αργότερα, ο Ναπολέων αναγκάστηκε να καταστήσει ως παράνομο το σορτάρισμα των μετοχών στην Γαλλία, ως μέτρο προφύλαξης απέναντι σε ενδεχόμενη προσπάθεια κερδοσκοπίας. Το 1929/30, στο μεγάλο κραχ της οικονομίας των ΗΠΑ, οπότε και κατέρρευσε η Wall Street, ένας από τους μεγαλύτερους short-seller της εποχής, ο Μπεν Σμιτ, αναγκάστηκε να προσλάβει σωματοφύλακες, για να μπορέσει να διασφαλίσει πως δεν θα επωμιζόταν την οργή των επενδυτών, των οποίων κατέρρευσαν οι οικονομικές τους δραστηριότητες. Συνολικά, οι μέχρι πρότινος «Σορτάκηδες» εκτιμάται ότι υιοθέτησαν λιγότερο επιθετικές τακτικές σε σχέση με την υπόθεση που διαδραματίζεται στην μετοχή της GameStop, η οποία εκτινάχθηκε προσεγγιστικά κατά 1,600% και προκάλεσε ζημιά στις αγορές τουλάχιστον 20 δισεκ. $ (Womack, 2021).

Η επόμενη μέρα – Συμπεράσματα

Πλέον, η μετοχή της GameStop παρουσιάζει κάποιες αυξομειώσεις αναφορικά με την αξία της, όμως η κυρίαρχη τάση είναι πτωτική. Έχουν δημιουργηθεί αρκετά ερωτηματικά τόσο στο περιβάλλον των ΗΠΑ, αλλά και ευρύτερα στο χρηματιστηριακό τομέα για το κατά πόσο αυτή η πρακτική έγινε με θεμιτά μέσα ή έθετε σε κίνδυνο την προστασία των επενδυτών. Βέβαια, ακόμα και πριν λάβει χώρα η υπόθεση της GameStop, υπήρχαν πολλά τέτοια κυκλώματα κατεύθυνσης επενδύσεων, τα οποία συντονίζονταν μέσω ανωνύμων συνήθως σχολίων σε ιστοσελίδες. Το σίγουρο είναι πως το έλλειμμα που δημιουργήθηκε από την ανορθόδοξη αυτή επενδυτική συμπεριφορά αναμένεται να πλήξει περαιτέρω τους επενδυτές που ήδη δραστηριοποιούνται, αλλά και την οικονομική δραστηριότητα στο σύνολό της. Τέλος, επισημαίνεται η αδήριτη ανάγκη δημιουργίας ενός πλαισίου διασφάλισης της φερεγγυότητας της επενδυτικής δραστηριότητας, με στόχο την αποτροπή τέτοιων ανάλογων φαινομένων που θα διαταράξουν τις αγοροπωλησίες μετοχών του Χρηματιστηρίου (Lynch, 2021).

Βιβλιογραφία/Αρθρογραφία

Allison Morrow, C., 2021. Everything you need to know about how a Reddit group blew up GameStop’s stock. [online] CNN. Available here [Accessed 17 February 2021].

Brown, A. and McEvoy, J., 2021. Οι εκατομμυριούχοι του GameStop: Ερασιτέχνες traders που κέρδισαν το πιο τρελό επενδυτικό στοίχημα. [online] Capital.gr. Available here [Accessed 17 February 2021].

CNBC, 2021. Interactive Brokers’ Thomas Peterffy on GameStop hearing. Available here [Accessed 17 February 2021].

Herbst-Bayliss, S., 2021. Citadel’s Griffin details firm’s role in trading during GameStop rally | The Guardian. [online] Theguardian.pe.ca. Available here [Accessed 17 February 2021].

Lynch, D., 2021. The GameStop stock craze is about a populist uprising against Wall Street. But it is more complicated than that. [online] Washingtonpost.com. Available here [Accessed 17 February 2021].

Nytimes.com, 2021. ‘Dumb Money’ Is on GameStop, and It’s Beating Wall Street at Its Own Game. [online] Nytimes.com. Available here [Accessed 17 February 2021].

Orland, K., 2021. Gaming the system: How GameStop stock surged 1,500% in nine months. [online] Ars Technica. Available here [Accessed 17 February 2021].

Randewich, N., 2021. GameStop briefly rallies after ‘Roaring Kitty’ testifies to Congress. [online] U.S. Available here [Accessed 17 February 2021].

Taylor, B., 2013. The Rise And Fall Of The Largest Corporation In History. [online] Business Insider. Available here [Accessed 31 March 2021].

Womack, Β., 2021. How did GameStop get here? A look back at the company’s recent history. [online] Bizjournals.com. Available here [Accessed 31 March 2021].