Η πολιτικη κριση στη Βενεζουελα και η σταση των ΗΠΑ

της Κωνσταντίνας Μόδα, Ερευνήτριας της Ομάδας Διεθνών Σχέσεων & Εξωτερικής Πολιτικής

Στην παρούσα μελέτη επιχειρείται η αποτύπωση της πολιτικής κρίσης στη Βενεζουέλα καθώς και η σκιαγράφηση της γενικότερης αμερικανικής στάσης στο εν λόγω καίριο ζήτημα. Συγκεκριμένα, πραγματοποιείται ιδιαίτερη εστίαση στην περίοδο της διακυβέρνησης του Νικολάς Μαδούρο καθώς και στον αρνητικό αντίκτυπο αυτής. Ακολούθως, έπεται η παράθεση της πολιτικής διαμάχης μεταξύ του ιδίου και του αυτοανακηρυγμένου μεταβατικού προέδρου, Χουάν Γκουαϊδό. Παράλληλα, υπογραμμίζονται οι προεκτάσεις/διακλαδώσεις της προκείμενης κρίσης, τόσο στον οικονομικό όσο και στον ανθρωπιστικό τομέα, γεγονός που επιβεβαιώνει τον χαρακτηρισμό της ως «πολύπλευρης», με την επικρατούσα κατάσταση να εγείρει διεθνείς αντιδράσεις, με προεξέχουσα αυτή των ΗΠΑ. Τέλος, επιχειρείται η προσέγγιση της αμερικανική πολιτικής, η οποία χαρακτηρίζεται από την επιβολή ποικίλων κυρώσεων προς τη χώρα, τη σαφή υποστήριξη του Γκουαϊδό ως νόμιμου προέδρου και τη συνακόλουθη προσπάθεια οριστικής εκτόπισης του Μαδούρο από την εξουσία.

Η πολιτική κρίση στη Βενεζουέλα

Ως χώρα της Λατινικής Αμερικής, η Βενεζουέλα διαθέτει πληθώρα φυσικών πόρων, όπως είναι το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο. Ωστόσο, παρά την εν λόγω ευφορία, σκιαγραφείται έντονα από «υψηλό ποσοστό αστικής φτώχειας, τεράστιο εξωτερικό χρέος και εκτεταμένη κυβερνητική…διαφθορά». Οι επιπτώσεις ποικίλουν και εκτείνονται σε όλους τους κλάδους της ανθρώπινης ζωής, τα εσωτερικά φαινόμενα ανομίας κυριαρχούν και η καταδίκη της υφιστάμενης κατάστασης από τη διεθνή κοινότητα είναι έκδηλη με την αμερικανική πολιτική να διαδραματίζει εξέχοντα ρόλο. Δεδομένων λοιπόν των πολυμορφικών διακλαδώσεων της εν λόγω κατάστασης και της αλληλοσύνδεσης των αποτόκων αυτής, είναι γεγονός ότι η πολύπλευρη κρίση που υφίσταται στη Βενεζουέλα συνιστά μία εκ των σημαντικότερων παγκοσμίως, τη στιγμή που το ιδιόμορφο και μη νόμιμο καθεστώς της «διττής διακυβέρνησης» της χώρας και η διαρκής διαμάχη μεταξύ των Νικολάς Μαδούρο και Χουάν Γκουαϊδό, καθιστούν την κινητοποίηση της Υφηλίου επιτακτική (Encyclopedia Britannica).

Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να υπογραμμιστεί ότι το κλίμα της γενικευμένης αστάθειας που επικρατεί στη Βενεζουέλα δεν συνιστά προϊόν των τελευταίων ετών. Ήδη το 1998 όταν ανέλαβε την προεδρία ο Ούγκο Τσάβες, η χώρα βρισκόταν κάτω από το όριο της φτώχειας, με την πολιτική διαφθορά να βρίσκεται στο ζενίθ. Τα οικονομικά και πολιτικά μεταρρυθμιστικά σχέδιά του για ανατροπή της κατάστασης δεν ευοδώθηκαν, ενώ συνάντησαν πληθώρα αντιδράσεων που έλαβαν τη μορφή μαζικών διαμαρτυριών. Το ίδιο μοτίβο συνεχίστηκε και μετά τον θάνατό του (2013), οπότε και ανέλαβε την προεδρία μέσω ειδικών εκλογών, ο Νικολάς Μαδούρο, τον οποίο είχε υποδείξει ως «προτιμώμενο διάδοχό του» (Encyclopedia Britannica). Ο ίδιος μάλιστα ως ένθερμος υποστηρικτής του «Τσαβισμού», φαίνεται να απολάμβανε της υποστήριξης του Καθεστώτος του Κάστρο στην Κούβα ως καίριου συμμάχου του Τσάβες (Encyclopedia Britannica).

Ο Νικολάς Μαδούρο με τη σειρά του είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με την πολιτική κρίση στη Βενεζουέλα. Κι αυτό διότι κατά την διάρκεια της θητείας του έχουν σημειωθεί πολιτικοκοινωνικές ακρότητες και ανισορροπίες, καθώς και προφανής οικονομική επιβράδυνση, τη στιγμή που η δυσαρέσκεια και η αγανάκτηση του λαού εκδηλώνεται πλέον με κάθε τρόπο. Χαρακτηριστική μάλιστα της απουσίας ελέγχου στη χώρα την εν λόγω περίοδο, ήταν η βίαιη καταστολή διαμαρτυριών που εκδηλώθηκαν κατά της έξαρσης της εγκληματικότητας και του χειρισμού της οικονομίας τον Φεβρουάριο του 2014, με αποτέλεσμα τον θάνατο περίπου δώδεκα ανθρώπων, τη στιγμή που τα υψηλά επίπεδα πληθωρισμού συνέχιζαν να αυξάνονται. Ακολούθως, όπως γίνεται λόγος παρακάτω, η εκ νέου ανάληψη της προεδρίας της χώρας από τον ίδιο το 2018, συνιστά αντιπροσωπευτικό παράδειγμα της κρίσης της δημοκρατίας και των πολιτικών θεσμών συλλήβδην. Με την υπομονή των πολιτών να έχει εξαντληθεί και την αδυναμία άμεσης αντίδρασης της κυβέρνησης προς αναδιαμόρφωση της υφιστάμενης κατάστασης και της οικονομικής εξαθλίωσης, επελέγη η τακτική του αποπροσανατολισμού του λαϊκού αισθήματος και η επικέντρωση σε ζητήματα εθνικού ενδιαφέροντος. Προς εξυπηρέτηση του προκείμενου σκοπού, ο Μαδούρο έστρεψε την προσοχή του στις συνοριακές διαφορές που υφίσταντο μεταξύ της χώρας του και της Γουιάνας αλλά και της Κολομβίας, σε μία προσπάθεια κατεύθυνσης και προσήλωσης του λαού στα εθνικά ιδεώδη. Μάλιστα, η κυβέρνηση της Βενεζουέλας προέβη σε κλείσιμο των συνόρων της καθώς και σε απέλαση χιλιάδων Κολομβιανών. Ωστόσο, παρά τις αποπροσανατολιστικές επικοινωνιακές τεχνικές του Μαδούρο, η φτώχεια εξακολουθούσε να μαστίζει τον πληθυσμό καθώς είχε ξεπεραστεί κάθε «ανεκτό» όριο (Encyclopedia Britannica).

Επιπροσθέτως, αναφορικά με την εσωτερική διοίκηση, ο Νικολάς Μαδούρο κατείχε την συγκεντρωτική εξουσία τη στιγμή που είχε εξασφαλίσει και την υποστήριξη του στρατού. Η άσκηση βίας, η αυταρχική διακυβέρνηση και ο εκφοβισμός φαίνονταν να συνιστούσαν τα πολιτικά εργαλεία επιβολής της εξουσίας του με όποιο κόστος. Ακόμη, δεν ήταν λίγες οι καταδιώξεις και οι φυλακίσεις σε βάρος αντιπάλων του, με χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτών των εξεχόντων μελών της αντιπολίτευσης το 2017, παρακάμπτοντας μάλιστα την Εθνική Συνέλευση που βρισκόταν υπό την αντιπολίτευση, με σκοπό τη δημιουργία νέου Συντάγματος, μέσω νεοσύστατου νομοθετικού σώματος (Borger, 2019, Specia, 2019).

Με την οικονομική και ανθρωπιστική κρίση να ταυτίζονται λοιπόν με το εν λόγω κράτος, το επόμενο έτος, αποτέλεσε ορόσημο. Ειδικότερα το Μάιο του 2018, διεξήχθησαν εκλογές όπου και επανεξελέγη ο Νικολάς Μαδούρο για μία νέα εξαετή θητεία. Ωστόσο, αυτή τη φορά η εκ νέου ανάληψη της προεδρίας αμφισβητήθηκε ευρέως και εντόνως με την κατηγορία της νοθείας. Συγκεκριμένα, η αντιπολίτευση έκανε λόγο για ανελεύθερη και μη δίκαιη διαδικασία, ενώ κράτη όπως ο Καναδάς, οι ΗΠΑ καθώς και η πλειονότητα των ευρωπαϊκών χωρών, δεν προέβησαν σε αναγνώριση αυτής ως νόμιμης (BBC News, Congressional Research Service, Specia, 2019).

Στον αντίποδα, την προσπάθεια του Νικολάς Μαδούρο για διατήρηση της εξουσίας, υποστήριξαν ορισμένες δυνάμεις όπως η Ρωσία, η Κίνα και σαφώς η Κούβα με βάση την προαναφερόμενη στήριξη στον προκάτοχο του, Τσάβες. Εντός λοιπόν του προκείμενου πολιτικού αναβρασμού, λίγους μήνες αργότερα, στις 23 Ιανουαρίου 2019, αυτοανακηρύχθηκε πρόεδρος της Βενεζουέλας ο ηγέτης της αντιπολίτευσης, Χουάν Γκουαϊδό, γεγονός που πυροδότησε περαιτέρω τις εσωτερικές αναταραχές (BBC News, Third Way, 2019).

Στο σημείο αυτό θα ήταν σκόπιμο να αναφερθούμε στην προβληματική της αναγνώρισης ή μη του Γκουαϊδό ως νόμιμης κυβέρνησης. Σε ένα πρώτο πλάνο, με τον όρο εξουσία νοείται «κάθε δυνατότητα διαμόρφωσης συμπεριφοράς άλλου η οποία διαθέτει ή διεκδικεί και κάποια νομιμοποίηση/ιδεολογική θεμελίωση». Ωστόσο δεδομένου του γεγονότος ότι «η νομιμοποίηση προϋποθέτει κοινή αποδοχή…ενιαίων και συνεκτικών αξιών και ιδίων ιδεολογικών βάσεων ως αποδεκτού θεμελίου της εξουσίας» γίνονται αντιληπτές ποικίλες μέθοδοι προς επίτευξη αυτής (Διαμαντόπουλος, 2008). Στην προκειμένη περίπτωση, σκιαγραφείται ο Χουάν Γκουαιδό να προσπαθεί να οικοδομήσει και σαφώς να νομιμοποιήσει την εξουσία του, στην προσπάθειά του να εκτοπίσει τον πολιτικό του αντίπαλο, Νικολάς Μαδούρο, απολαμβάνοντας συγχρόνως την στήριξη τόσο των ΗΠΑ όσο και πληθώρας χωρών του πλανήτη. Αναλυτικότερα, τα εν λόγω κράτη αναγνωρίζουν τον πρόεδρο της δημοκρατικά εκλεγμένης Εθνοσυνέλευσης ως μεταβατικό πρόεδρο της Βενεζουέλας, με σκοπό την οργάνωση ανόθευτων εκλογών προς αποκατάσταση της δημοκρατίας στη χώρα, τη στιγμή που οι προσπάθειες για παραμονή του Μαδούρο στην εξουσία κρίνονται δικτατορικές και παράνομες.

Γενικότερα, «η αναγνώριση αποτελεί δικαίωμα και πολιτική επιλογή κάθε κράτους» Ειδικότερα και αναφορικά με το πολίτευμα του εκάστοτε κράτους, επικρατεί η «αρχή της συνταγματικής αυτονομίας», με την μορφή αυτού να συνιστά εσωτερική υπόθεση. Ωστόσο, με την πάροδο των ετών, η σημαντικότητα του εκδημοκρατισμού των άλλοτε αυταρχικών κρατών και η προάσπιση των θεμελιωδών δικαιωμάτων του ανθρώπου βρίσκεται δυναμικά στο προσκήνιο, γεγονός που επιβεβαιώνεται ρητά σε πληθώρα διεθνών αναφορών όπως η Agenda Boutros Ghali για τη δημοκρατία. (Περράκης και Μαρούδα, 2016).

Η αμερικανική πολιτική

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η αμερικανική στάση στην θέαση των συνθηκών της πολύπλευρης κρίσης που κυριαρχεί στην χώρα της Λατινικής Αμερικής. Όπως προαναφέρθηκε, οι ΗΠΑ κατέχουν σαφή θέση αναφορικά με την υποστήριξή τους στον Χουάν Γκουαϊδό, ως προσωρινού προέδρου της Βενεζουέλας τη στιγμή που αναγνωρίζουν ρητά την Εθνοσυνέλευση της οποία ηγείται, ως το «μοναδικό νόμιμο ομοσπονδιακό θεσμικό όργανο» της χώρας. Παράλληλα, διακριτή είναι η συνεργασία των δύο αυτών μερών, με τις διμερείς σχέσεις να αποσκοπούν στην εδραίωση της δημοκρατίας και την αποκατάσταση ζητημάτων ανθρωπιστικού και κοινωνικοπολιτικού ενδιαφέροντος που άπτονται της ατζέντας των εκατέρωθεν κυβερνήσεων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτέλεσε το προηγούμενο έτος, η αμερικανική πρόταση ενός «δημοκρατικού μεταβατικού πλαισίου», και η υιοθέτηση αυτού ως οδηγού από το έτερον κράτος προς επικείμενη εδραίωση του δημοκρατικού αισθήματος. Επιπρόσθετα, προς ενίσχυση των δημοκρατικών θεσμών αλλά και την οικοδόμηση ενός κράτους δικαίου με σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα και τις ελευθερίες, η βοήθεια -ως επί το πλείστον οικονομική- που παρέχεται από τις ΗΠΑ προς την κυβέρνηση του Γκουαϊδό είναι αξιοσημείωτη, όπως επίσης και η ανθρωπιστική, προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα υψηλά ποσοστά ένδειας. Μάλιστα «οι ΗΠΑ είναι ο μοναδικός μεγαλύτερος δωρητής για την καταπολέμηση της κρίσης και υποστηρίζει δεκαέξι χώρες οι οποίες φιλοξενούν πρόσφυγες της Βενεζουέλας» (U.S DEPARTMENT of STATE, Specia, 2019).

Αντιθέτως, η τοξικότητα που κυριαρχεί στις σχέσεις της αμερικανικής ηγεσίας και του Νικολάς Μαδούρο είναι παραπάνω από πρόδηλη ενώ οι αλληλοκατηγορίες είναι διαρκείς. Συγκεκριμένα, τη στιγμή που η κυβέρνηση του κατηγορείται για αυταρχισμό, παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων, εσωτερική αποσταθεροποίηση, οικονομική εξαθλίωση της χώρας με βαρύτατες συνέπειες στην ανθρώπινη ύπαρξη και σαφώς τη διενέργεια μη δίκαιων και ελεύθερων εκλογών, ο Νικολάς Μαδούρο κάνει λόγο για «οικονομικό πόλεμο» μέσω των κυρώσεων στις οποίες προβαίνει η αμερικανική πλευρά, ιδίως αναφορικά με τη διακίνηση πετρελαίου προς τρίτα κράτη (BBC News, Duddy, 2015).

Ειδικότερα, οι άλλοτε ισχυρές εμπορικές και επιχειρηματικές σχέσεις των δύο χωρών, σήμερα φτάνουν να έχουν υποστεί βαρύτατους κλυδωνισμούς με τις Άμεσες Ξένες Επενδύσεις και τις εισαγωγές-εξαγωγές πετρελαίου να βρίσκονται στο ναδίρ μετά την επιβολή των κυρώσεων για διακοπή των εκατέρωθεν συναλλαγών με την εν λόγω κυβέρνηση από την πλευρά των ΗΠΑ. Συγκεκριμένα, μέσω των εκτελεστικών εντολών του Υπουργείου Οικονομικών Εξωτερικού Ελέγχου (OFAC) επιβάλουν ένα σύστημα κυρώσεων στην Βενεζουέλα, αποσκοπώντας στην οριστική απομάκρυνση του Νικολάς Μαδούρο από την εξουσία και τη συνακόλουθη αποκατάσταση της δημοκρατίας (U.S DEPARTMENT of STATE, U.S DEPARTMENT OF THE TREASURY).

Αντίστοιχα, ο Νικολάς Μαδούρο επιχειρεί να ανατρέψει την κατάσταση απευθυνόμενος στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου και δηλώνοντας ότι οι κυρώσεις του 2018 και του 2019 συνιστούν παραβίαση των αρχών που διέπουν το παγκόσμιο εμπόριο. Ωστόσο, δεδομένης της άμεσης αμερικανικής αντίδρασης, η διερεύνηση του συγκεκριμένου ζητήματος αναβλήθηκε, με τις ΗΠΑ να τονίζουν ότι «Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα απορρίψουν κάθε προσπάθεια του Μαδούρο να κάνει κατάχρηση του ΠΟΕ για να επιτεθεί στις κυρώσεις των ΗΠΑ που στοχεύουν στην αποκατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της δημοκρατίας της Βενεζουέλας» (Blenkinsop and Shalal, 2021).

Επιπροσθέτως, τη στιγμή που η αμερικανική πλευρά αποκλείει την επιλογή της στρατιωτικής επέμβασης στη Βενεζουέλα, παρά τις αρχικές δηλώσεις του Ντόναλτ Τραμπ και υπογραμμίζει την σπουδαιότητα της ομαλής και ειρηνικής μετάβασης στην δημοκρατία, η κυβέρνηση του Νικολάς Μαδούρο ισχυρίζεται την ύπαρξη αμερικανικής εμπλοκής στο εσωτερικό του κράτους και τη συνακόλουθη οργάνωση «πραξικοπήματος» με σκοπό την ανατροπή αυτής (Ellsworth, 2019, REUTERS, Spetalnick, 2021). Με την Ουάσινγκτον να θεωρείται ως η συντονίστρια της προκείμενης επιχείρησης, ο Μαδούρο προέβη σε διώξεις και αυθαίρετες κρατήσεις, τη στιγμή που οι ΗΠΑ έχουν τονίσει ότι θα επιστρατεύσουν «κάθε εργαλείο» προς τη διασφάλιση της απελευθέρωσης τυχόν κρατουμένων Αμερικανών πολιτών (Spetalnick and Pamuk, 2020).

Τέλος, η γενικότερη πολιτική προσέγγιση της Βενεζουέλας απομάκρυνε σημαντικά σε ιδεολογικό υπόβαθρο τις αμερικανικές κυβερνήσεις. Ειδικότερα, η συμμετοχή της χώρας σε έναν «διεθνή συνασπισμό με σοσιαλιστικά κράτη στην περιοχή…αποξένωσε τις ΗΠΑ». Μέχρι την ανάληψη της προεδρίας από τον Τσάβες, η χώρα διατηρούσε φιλικές σχέσεις με τις ΗΠΑ γεγονός που ανετράπη, καθώς μετατράπηκε σε μία εκ των πλέον «μη συνεργάσιμων και πολεμικών χωρών στη περιοχή» Μάλιστα, επί προεδρίας Τραμπ, ο Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας, Τζον Μπόλτον, προέβη σε χαρακτηρισμό της ως «τρόικα τυραννίας», γεγονός που επιδείνωσε σημαντικά τις σχέσεις των δύο χωρών (Corrales and Romero, 2012, Snow. 2019).

Η επικρατούσα κατάσταση

Με τον πληθωρισμό να συνεχίζει να αυξάνεται, την έλλειψη βασικών αγαθών, την απουσία της δημοκρατίας, την διαφθορά, τον αυταρχισμό και την καταπάτηση των ελευθεριών, την «εξάρτηση από το πετρέλαιο που δημιουργεί στρεβλώσεις στην οικονομία», η οικονομική, κοινωνική, πολιτική και ανθρωπιστική κρίση στη Βενεζουέλα εξακολουθεί να βρίσκεται σε έξαρση (Salas, 2015).

Συμπληρωματικά, το γεγονός ότι τα φυσικά αποθέματα πετρελαίου στην περιοχή χρειάζονται συγκεκριμένη διαδικασία εξόρυξης δεδομένης της μορφολογίας του εδάφους, καθιστά τη διαχείριση τους ιδιαιτέρως δαπανηρή, γεγονός που δεν διευκολύνει σε καμία περίπτωση της προσπάθεια της χώρας για ανάπτυξη (Snow, 2019). Σύμφωνα μάλιστα με στοιχεία των Ηνωμένων Εθνών, μεγάλος είναι ο αριθμός των κατοίκων της Βενεζουέλας που έχει επιλέξει τη μετανάστευση, με την πλειονότητα εξ αυτών να μετοικίζει σε γειτονικές χώρες (BBC News).

Παράλληλα, η διενέργεια πληθώρας διαδηλώσεων κατά της παραμονής του Νικολάς Μαδούρο στην εξουσία σε συνδυασμό με τις εσωτερικές αναταραχές θέτει σε κίνδυνο χιλιάδες ανθρώπινες ζωές, με την αμετάκλητη στάση του ιδίου να δυσχεραίνει την ομαλοποίηση της κατάστασης. Οι φωνές προς αποκατάσταση της δημοκρατίας ολοένα και πληθαίνουν ενώ σύμφωνα και με το άρθρο 71 του Συντάγματος της Μπολιβαριανής Δημοκρατίας της Βενεζουέλας «θέματα ειδικού εθνικού ενδιαφέροντος δύνανται να υποβληθούν σε συμβουλευτικό δημοψήφισμα..» με σκοπό την αποκατάσταση της εσωτερικής συνοχής και της δημοκρατίας (The Guardian).

Τέλος, ιδιαίτερη έμφαση οφείλει να δοθεί στην ανθρωπιστική κρίση ως άμεσα συνυφασμένης με την πολιτική, η οποία τη συγκεκριμένη περίοδο σε συνδυασμό με τις παγκόσμιες επιδράσεις του COVID-19, έχει δεχτεί βαρύτατο πλήγμα, καθώς οι ανύπαρκτες συνθήκες υγιεινής συνδράμουν στην εξάπλωση της νόσου. Επιπρόσθετα, σύμφωνα με το Συμβούλιο των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών (UNHRC), οι παραβιάσεις που έχουν σημειωθεί από την κυβέρνηση του Νικολάς Μαδούρο σε βάρος των ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι πολυάριθμες (φυλακίσεις. εκτελέσεις, εξαφανίσεις, διώξεις), τη στιγμή που ο νέος ιός φαίνεται να αποτελεί το πρόσχημα για περαιτέρω έλεγχο του πληθυσμού (Human Rights Watch).

Επίλογος

Με βάση τα προαναφερόμενα, καθίσταται σαφές ότι η πολιτική κρίση στην Βενεζουέλα συνιστά ένα ιδιαιτέρως προβληματικό φαινόμενο που χρήζει άμεσης επίλυσης, τη στιγμή που τα απότοκα των κοινωνικοπολιτικών κλυδωνισμών ανιχνεύονται σε όλους τους τομείς της κοινωνίας και της ανθρώπινης ζωής. Συγκεκριμένα, οι απαρχές της εν λόγω κρίσης βρίσκονται ήδη στα χρόνια της διακυβέρνησης της χώρας από τον Ούγκο Τσάβες, με τον διάδοχό του, Νικολάς Μαδούρο να συμβάλλει σημαντικά στην επιδείνωση της κατάστασης, οδηγώντας τη Βενεζουέλα σε διαρκή επιβράδυνση με ανθρωπιστικές προεκτάσεις και οικονομική εξαθλίωση.

Η πολιτική αντιπαράθεση μεταξύ του ιδίου και του αυτοανακηρυγμένου προσωρινού προέδρου της χώρας, Χουάν Γκουαϊδό, ως αποτέλεσμα των νοθευμένων εκλογών που προηγήθηκαν, συνέτεινε σημαντικά στην ολοένα και πτωτική πορεία της χώρας, με τη διεθνή κοινότητα να λαμβάνει θέση. Αρκετές αλλά όχι πλειοψηφικές είναι οι χώρες που αναγνωρίζουν την προεδρία του Γκουαϊδό έναντι του Μαδούρο, με την αμερικανική πολιτική να καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια για οριστική απομάκρυνση του δεύτερου και επαναφορά των δημοκρατικών θεσμών, μέσω της επιβολής εμπορικών και οικονομικών κυρώσεων.

Ανακεφαλαιώνοντας, η υφιστάμενη κατάσταση συνιστά μία εξαιρετικά δύσκολη εξίσωση, με τον Μαδούρο να εξακολουθεί να κατέχει επί της ουσίας την εξουσία, με τη δικαιοσύνη και το στρατό να βρίσκονται υπό τον έλεγχό του (Σκαφιδάς, 2020). Παράλληλα, οι εσωτερικές αντιδράσεις προς απομάκρυνσή του πληθαίνουν, τη στιγμή που η ανθρωπιστική και οικονομική κρίση καλπάζουν, με τα υψηλά επίπεδα ένδειας και πείνας να αποτελούν την καθημερινότητα και τη διεθνή κοινότητα να κρούει τον κώδωνα του κινδύνου. Όσον αφορά δε την πορεία των διμερών σχέσεων μεταξύ ΗΠΑ-Βενεζουέλας, αναμένονται εξελίξεις ύστερα από την ανάληψη της αμερικανικής προεδρίας από τον Τζο Μπάϊντεν.

Βιβλιογραφία

Ελληνόγλωσση βιβλιογραφία

[1] Διαμαντόπουλος, Θ. (2008). ΤΑ ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΚΑΘΕΣΤΩΤΑ. ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΕΣ ΚΑΙ ΑΠΟΛΥΤΑΡΧΙΕΣ. ΟΙ ΓΡΙΦΟΙ ΤΗΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣ. Αθήνα: ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΠΑΖΗΣΗ

[2] Περράκης, Σ. και Μαρούδα, Ντ.Μ. (2016). ΔΙΕΘΝΗΣ ΔΙΚΑΙΟΤΑΞΙΑ. Θεωρία και Εφαρμογή Διεθνούς Δικαίου. 2^η Έκδοση. Αθήνα: Εκδόσεις Ι. ΣΙΔΕΡΗΣ

Ξενόγλωσση βιβλιογραφία

[3] Corrales, J. and Romero C.A. (2012). U.S – Venezuela Relations since the 1990s: Coping with Midlevel Security Threats. London: Taylor & Francis Group.

[4] Snow, D.M. (2019). CASES IN INTERNATIONAL RELATIONS. PRINCIPLES AND APPLICATIONS. 8^th Edition. The Rowman & Littlefield Publishing Group. Διαθέσιμο εδώ [Πρόσβαση 08/04/21]

[5] Salas, M.T. (2015). VENEZUELA. WHAT EVERYONE NEEDS TO KNOW. New York: Oxford University Press. Διαθέσιμο εδώ [Πρόσβαση 08/04/21]

Άρθρα

[6] Σκαφιδάς, Γ. (2020). «Βενεζουέλα 13 μήνες μετά: Ο «πρόεδρος» Γκουαϊδό και ο survivor Μαδούρο». ΕΘΝΟΣ. Διαθέσιμο εδώ [Πρόσβαση 08/04/21]

[7] Blenkinsop, P. and Shalal, A. (2021). “U.S. blocks Venezuela bid to seek WTO review of sanctions”. REUTERS. Διαθέσιμο εδώ [Πρόσβαση 08/04/21]

[8] Borger, J. (2019). “Venezuela at the crossroads: the who, what and why of the crisis”. The Guardian. Διαθέσιμο εδώ [Πρόσβαση 08/04/21]

[9] Ellsworth, B. (2019). “Trump says U.S. military intervention in Venezuela ‘an option;’ Russia object”. REUTERS. Διαθέσιμο εδώ [Πρόσβαση 06/06/21]

[10] Specia, M. (2019). “What Is happening in Venezuela and Why It Matters”. The New York Times. Διαθέσιμο εδώ [Πρόσβαση 08/04/21]

[11] (2019). “Diplomat says U.S does not want military intervention in Venezuela: report”. REUTERS. Διαθέσιμο εδώ [Πρόσβαση 06/06/21]

[12] (2019). “Proposal to end the crisis in Venezuela”. The Guardian. Διαθέσιμο εδώ [Πρόσβαση 08/04/21]

[13] Spetalnick, M. and Pamuk, H. (2020). “U.S will use ‘every tool’ to secure to release if any Americans held in Venezuela: Pompeo”. REUTERS. Διαθέσιμο εδώ [Πρόσβαση 06/06/21]

[14] (2020). “Venezuela crisis: How the political situation escalated. BBC News. Διαθέσιμο εδώ [Πρόσβαση 08/04/21]

[15] (2020). “Venezuela crisis in 300 words”. BBC News. Διαθέσιμο εδώ [Πρόσβαση 08/04/21]

[16] Spetalnick, M. (2021). “U.S. reaffirms support for Venezuela’s Guaido, sees no talks with Maduro”. REUTERS. Διαθέσιμο εδώ [Πρόσβαση 06/06/21]

Εκθέσεις

[17] Congressional Research Service (30 January 2020). Venezuela: Political Crisis and U.S Policy. Διαθέσιμο εδώ [Πρόσβαση 08/04/21]

[18] Duddy, P. (1 March 2015). Political crisis in Venezuela. Council on Foreign Relations. Center for Preventive Action. Διαθέσιμο εδώ [Πρόσβαση 08/04/21]

[19] Third Way Report. (24 June 2019). Country Brief: Venezuela. Διαθέσιμο εδώ [Πρόσβαση 08/04/21]