από τον Νέστορα Μάριο Αποστολόπουλου, μέλος της Ομάδας Αρθρογραφίας

Τον τελευταίο καιρό, οι δυσάρεστες εξελίξεις διαδέχονται η μια την άλλη στην περιοχή της Δυτικής Όχθης, μεταξύ της αδιάλλακτης, επαναστατικής οργάνωσης Χαμάς και της ισραηλινής διοίκησης, η οποία συνεχίζει να δρα με αντίστοιχα σκληρό τρόπο. Καθημερινά, άμαχος πληθυσμός χάνει την ζωή του, ενώ μια μεγάλη ομάδα του παλαιστινιακού έθνους ζει στην ανασφάλεια και την εξαθλίωση.

Καταρχάς πρέπει να ξεδιαλύνουμε το κουβάρι σχετικά με την παλαιστινιακή αντιστασιακή οργάνωση για την οποία τόσα ακούσαμε το τελευταίο διάστημα. Η Χαμάς, συνιστά τη μεγαλύτερη αντιστασιακή παλαιστινιακή οργάνωση, που κυριαρχεί την τελευταία δεκαετία στην Λωρίδα της Γάζας και διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στις εξελίξεις στην περιοχή. Η Χαμάς ιδρύεται τα τέλη της δεκαετίας του 80’, επιδιώκοντας να αναλάβει έναν ρόλο κυρίως επικουρικό της Οργάνωσης για την απελευθέρωση της Παλαιστίνης (PLO). Η κύρια αντίθεσή της με την PLO ήδη από την πρώτη περίοδο, έγκειτο στο δικαίωμα ύπαρξης του κράτους του Ισραήλ, το οποίο η Χαμάς αρνείται. Το έμβλημά της αντικατοπτρίζει τον Θόλο του Βράχου της Ιερουσαλήμ και το περίγραμμα ενός αδιαίρετου παλαιστινιακού κράτους. 

Το σημείο σύμπτωσης μεταξύ PLO και Χαμάς σημειώθηκε το 1993, με την υπογραφή της Συνθήκης Ειρήνης μεταξύ του τότε Ισραηλινού Πρωθυπουργού Γιτζάκ Ράμπιν και του ιστορικού στελέχους της PLO, Γιασέρ Αραφάτ. Με την Συνθήκη του Όσλο, όπως ονομάστηκε, τερματίστηκε η πρώτη Ιντιφάντα, εξέλιξη, ωστόσο, που καθόλου δεν ευχαρίστησε τα μέλη της αντιστασιακής παλαιστινιακής οργάνωσης. Η Χαμάς συνέχισε την δράση της καθ’ όλη την περίοδο μετά την Συνθήκη του Όσλο και ιδίως στις αρχές της νέας χιλιετίας, στο πλαίσιο της δεύτερης Ιντιφάντας. 

Μετά το τέλος της δεύτερης Ιντιφάντας και τον θάνατο του Γιασέρ Αραφάτ, η Χαμάς εξελίχθηκε στην κυρίαρχη δύναμη στη περιοχή της λωρίδας της Γάζας. Το 2006, επικράτησε επί της επίσης φανατικής Φατάχ, ενώ κέρδισε τις εκλογές με απόλυτη πλειοψηφία, επιβεβαιώνοντας την «κυριαρχία» της στην περιοχή. Από εκεί συνέχισε τις επιθέσεις και την δράση της ενάντια στο κράτος του Ισραήλ. Την δεκαπενταετία αυτή που έχει μεσολαβήσει έχουν σημειωθεί πολλές αιματηρές συγκρούσεις, με κυριότερες αυτές των 2009, 2012 και 2014.

Τα τελευταία χρόνια, η κατάσταση έδειχνε να έχει σταθεροποιηθεί. Όμως, από την άνοιξη του νέου έτους η κατάσταση εκτραχύνθηκε για ακόμη μια φορά και η εύθραυστη ισορροπία στην περιοχή κλονίστηκε έντονα. Αφορμή στάθηκε η Ισραηλινή επίθεση στο παλαιστινιακό μουσουλμανικό τέμενος κατά την διάρκεια του ραμαζανιού, στην οποία τραυματίστηκαν περισσότεροι από 270 Παλαιστίνιοι. Η επακόλουθη αντίδραση της Χαμάς ήταν παραπάνω από αναμενόμενη, εξαπολύοντας σφοδρές επιθέσεις κατά της Ισραηλινής διοίκησης. Εντός της περιόδου των 11 κρίσιμων ημερών στα μέσα Μαΐου, μεταξύ της έναρξης της κρίσης (11 Μαΐου) και της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός (22 Μαΐου) η εκτόξευση ρουκετών κατά της ισραηλινής πλευράς ξεπέρασαν κάθε προηγούμενο. Αυτές τις 11 ημέρες εξαπολύθηκαν περισσότερες από 2000 ρουκέτες από την περιοχή της Λωρίδας της Γάζας. Πρόκειται για αριθμό ο οποίος ξεπέρασε κάθε προηγούμενο, και σε πολλούς γέννησε τον φόβο για το ξέσπασμα μιας νέας Ιντιφάντας.  Μόλις τις 11 αυτές ημέρες 243 Παλαιστίνιοι και 13 Ισραηλινοί έχασαν τη ζωή τους, ενώ την κατάσταση έρχεται να «διορθώσει» η συμφωνία κατάπαυσης του πυρός. 

Βέβαια, η κατάσταση στην περιοχή δεν έχει εξομαλυνθεί πλήρως, με θανάτους να σημειώνονται καθημερινά και από τις δύο πλευρές και την κατάσταση, τόσο στο εσωτερικό, όσο και στο εξωτερικό να είναι δυναμιτισμένη. Οι εκδηλώσεις διαμαρτυρίας εντός της ισραηλινής επικράτειας έχουν ενταθεί σημαντικά με μεγάλο μέρος του παλαιστινιακού πληθυσμού να προβαίνει σε συχνές πορείες (όχι πάντα ειρηνικές). Αντίστοιχα έντονες είναι οι αντιδράσεις και στην παλαιστινιακή πλευρά, με το πρόσωπο του Μαχμούντ Αμπάς να δέχεται την σφοδρότερη κρητική και από τους «διεθνείς παίκτες», αλλά και από τους κατοίκους την ευρύτερης περιοχής. 

Ο μεγάλος ηττημένος, βέβαια, είναι ο άμαχος πληθυσμός, οι κάτοικοι της περιοχής, οι οποίοι βρέθηκαν για ακόμη μια φορά στο μάτι του κυκλώνα, στο κέντρο των αναμετρήσεων μεταξύ των δύο πλευρών. Παρά την Συμφωνία, ακόμη και τώρα, περισσότερους από δύο μήνες μετά, η κατάσταση δεν έχει εξομαλυνθεί πλήρως, με συχνές επιθέσεις και «αντίποινα» και από τις δύο πλευρές. Καθημερινά σημειώνονται νεκροί, στην συντριπτική πλειοψηφία τους, άμαχοι από την Λωρίδα της Γάζας. Άμαχοι, οι οποίοι επί πολλές δεκαετίες ζουν μέσα στην ανασφάλεια, υπό την σκιά της κατοχής και της σύρραξης. Και η κατάσταση δεν προβλέπεται να αλλάξει άμεσα…