Πηγή εικόνας: εδώ

Της Δέσποινας Χρυσάφη, μέλους της Ομάδας Αρθρογραφίας

Σύμφωνα με την επίσημη ιστοσελίδα του ΟΗΕ, «το COP (Conference Of the Parties) αντιπροσωπεύει τη διάσκεψη των Μερών της Σύμβασης Πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών του 1992 για την Κλιματική Αλλαγή, η οποία έθεσε το έδαφος για κάθε διεθνή συνεργασία για το κλίμα. Το COP  είναι το κορυφαίο όργανο λήψης αποφάσεων για την εφαρμογή της Σύμβασης και των μέσων παρακολούθησης, όπως η Συμφωνία του Παρισιού του 2015». Σε γενικές γραμμές, συνεδριάζει κάθε χρόνο, εάν ωστόσο τα μέρη το αποφασίσουν, μπορεί η συχνότητα να αλλάξει. Η πρώτη συνεδρίαση πραγματοποιήθηκε στο Βερολίνο της Γερμανίας, τον Μάρτιο του 1995. Συνήθως, όμως, διεξάγεται στη Βόννη, την έδρα της Γραμματείας, εκτός εάν κάποιο από τα μέρη προσφερθεί να φιλοξενήσει τη σύνοδο. To 2021, λοιπόν, το 26ο COP έλαβε χώρα στη Γλασκώβη, υπό την προεδρία του Ηνωμένου Βασιλείου.

Βασικός στόχος που ετέθη κατά τη διάρκεια των εργασιών του COP26 είναι ο περιορισμός στο ελάχιστο των χειρότερων επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. Τα συνεργαζόμενα μέρη υιοθέτησαν το Σύμφωνο της Γλασκώβης για την Κλιματική Αλλαγή, με απώτερο σκοπό να καθιερωθεί η δεκαετία του 2020 σε δεκαετία δράσης και υποστήριξης για το κλίμα.

Ας δούμε σε αυτό το σημείο αναλυτικότερα τι ακριβώς στοιχειοθετεί το εν λόγω Σύμφωνο. 

Σε πρώτο πλάνο, τα κράτη δεσμεύτηκαν να συνεδριάσουν το επόμενο έτος, προκειμένου να συμφωνήσουν για περαιτέρω περικοπές στις εκπομπές του διοξειδίου του άνθρακα (CO2), το οποίο επιδρά καταλυτικά στην κλιματική αλλαγή. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, επιδιώκεται η διατήρηση της ανόδου της θερμοκρασίας εντός 1,5°C, γεγονός που, κατά τους ειδικούς, είναι πλέον αναγκαίο ώστε να αποφευχθεί μια κλιματική καταστροφή. 

Επιπροσθέτως, έγινε ιδιαίτερη νύξη στο σχέδιο για τη μείωση της χρήσης άνθρακα. Ο άνθρακας ευθύνεται για το 40% των ετήσιων εκπομπών CO2. Ωστόσο, οι χώρες αναφέρθηκαν σε μια «σταδιακή μετάβαση» αντί για «σταδιακή κατάργησή» του, πράγμα που σημαίνει πως ορισμένα κράτη δε δεσμεύονται απαραίτητα να ευθυγραμμίσουν την πολιτική τους με τις νέες προβλέψεις, εάν θεωρούν πως κάτι τέτοιο θα έχει οικονομικό αντίκτυπο. 

Όσον αφορά τώρα τις αναπτυσσόμενες χώρες, η συμφωνία υποσχέθηκε να αυξήσει σημαντικά τους οικονομικούς πόρους για να τις υποστηρίξει στην αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, στη μετάβαση προς την αξιοποίηση της καθαρής ενέργειας. Αναφέρεται, μάλιστα, σε ένα χωρίο πως θα εξεταστεί ο διπλασιασμός του ποσού των χρημάτων που θα διατεθούν προς τον εν λόγω σκοπό. Διατηρούνται, ωστόσο, επιφυλάξεις σχετικά με το αν αυτό όντως θα υλοποιηθεί. 

Οι μεγαλύτερες εκπομπές CO2 στον κόσμο γίνονται φυσικά από τις υπερδυνάμεις των ΗΠΑ και της Κίνας. Κατά το COP26, δεσμεύτηκαν αμφότερες να εργαστούν από κοινού την επόμενη δεκαετία σε τομείς όπως οι εκπομπές μεθανίου και η μετάβαση στην καθαρή ενέργεια. 

Στο Σύμφωνο, οι εκπρόσωποι των κρατών συζήτησαν επίσης το ζήτημα της αποψίλωσης των δασών έως το 2030. Το ζήτημα αυτό θεωρείται ζωτικής σημασίας για την κλιματική αλλαγή, δεδομένου ότι τα δέντρα απορροφούν τεράστιες ποσότητες CO2. 

Έγινε, επιπροσθέτως, μνεία στις εκπομπές μεθανίου και συμφωνήθηκε ένα πλάνο μείωσης της τάξεως του 30% των εκπομπών μέχρι το 2030. Το μεθάνιο ευθύνεται επί του παρόντος για το ένα τρίτο της θέρμανσης που προκαλείται από τον άνθρωπο. Τα κράτη με τις μεγαλύτερες εκπομπές ρύπων, δηλαδή η Κίνα, η Ρωσία κι η Ινδία, δεν έχουν ενταχθεί ακόμη σε αυτό το Σύμφωνο, ευελπιστούμε ωστόσο πως αυτό θα συμβεί εν καιρώ. 

Συνοψίζοντας, οφείλουμε να ομολογήσουμε πως οι προσδοκίες δεν είναι ιδιαίτερα υψηλές, παρόλο που η COP26 έχει χαρακτηριστεί ως ο “τελευταίος συναγερμός” για την κλιματική αλλαγή. Λαμβάνοντας μάλιστα υπόψη το γεγονός ότι η Ρωσία και η Κίνα, οι μεγαλύτεροι δηλαδή παραγωγοί εκπομπών ρύπων, δεν έδωσαν το παρόν στη διάσκεψη με φυσική παρουσία, οι όποιες αμφιβολίες που εκφράζονται για την έκβαση και την υλοποίηση των συμφωνηθέντων μοιάζουν εύλογες. Εν προκειμένω, επίκαιρη παραμένει, μια εικοσαετία μετά, η φράση της Μάργκοτ Βάλστρομ, Ευρωπαίας επιτρόπου για το Περιβάλλον, κατά τη σύνοδο COP6-2 το 2001 στη Βόννη: «Οι διαπραγματεύσεις (για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής) μοιάζουν σαν να χορεύεις τάνγκο. Κάνεις δύο βήματα μπροστά κι ένα βήμα πίσω».

Πηγές

Γεραντώνη, Μ. (2021). Το μεγάλο ερώτημα μετά τη Γλασκώβη.  Το Βήμα. Retrieved from here.

Κατζαγιαννάκη, Ζ.  (2021). Χωρίς προσδοκίες η ώρα των ηγετών στη COP26. Deutsche Welle. Retrieved from here.

The Glasgow Climate Pact – Key Outcomes from COP26 (2021). United Nations Climate Change. Retrieved from here.

COP26: Η Διάσκεψη του ΟΗΕ για το Κλίμα. (31 Οκτωβρίου – 12 Νοεμβρίου 2021). (2021). Ηνωμένα Έθνη – Περιφερειακό Κέντρο Πληροφόρησης του ΟΗΕ. Retrieved from here.

COP26: Cautious welcome for unexpected US-China climate agreement (2021). BBC News. Retrieved from here.

Conference of the Parties (COP) (n.d.). United Nations Climate Change. Retrieved from here.

The Paris Agreement (n.d.). United Nations. Retrieved from here.

What is the United Nations Framework Convention on Climate Change? (n.d.). United Nations Climate Change. Retrieved from here.

logo_transparent

H SAFIA (Student Association For International Affairs) δεν υιοθετεί ως Οργανισμός πολιτικές θέσεις. Οι απόψεις που δημοσιεύονται στο The SAFIA Blog αποδίδονται αποκλειστικά στους συγγραφείς και δεν αντιπροσωπεύουν απαραίτητα τις απόψεις του Σωματείου, του Διοικητικού Συμβουλίου ή των κατά περίπτωση και καθ’ οιονδήποτε τρόπο συνεργαζόμενων φορέων.