Πηγή εικόνας: εδώ
Της Εύας Καφούρου, μέλους της Ομάδας Αρθρογραφίας
Η εισβολή των Ρωσικών στρατευμάτων στην Ουκρανία την 24η Φεβρουαρίου 2022 ήταν για πολλούς μια αναπάντεχη κίνηση της Ρωσικής Κυβέρνησης του Πούτιν. Εκατομμύρια κάτοικοι της Ουκρανίας ήρθαν αντιμέτωποι με τη φρικτή πραγματικότητα του πολέμου και με την δύσκολη απόφαση της παραμονής στη χώρα, με το φόβο ότι ο επόμενος βομβαρδισμός μπορεί να κοστίσει την ζωή τους, ή με την επιλογή να αφήσουν τα αγαπημένα τους πρόσωπα και τους κόπους τους πίσω και να διαφύγουν σε κάποια γειτονική χώρα, ζητώντας προστασία και μια ευκαιρία για ένα ειρηνικό μέλλον.
Σύμφωνα με το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, από την 24η Φεβρουαρίου μέχρι και την 15η Μαρτίου 2022 έχουν διαφύγει από την Ουκρανία 3.063.095 άνθρωποι. Πρώτη χώρα υποδοχής είναι η Πολωνία, η οποία έχει δεχθεί μέχρι στιγμής 1.857.045 άτομα, δεύτερη η Ρουμανία με 467.703, ενώ τελευταία φαίνεται να είναι η Λευκορωσία με μόλις 1.816 άτομα. Και άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γερμανία, η Τσεχία και η Γαλλία έχουν ανοίξει τα σύνορά τους και είναι έτοιμες να υποδεχτούν σε δεύτερη φάση τους Ουκρανούς μετανάστες. Το μεταναστευτικό αυτό κύμα ονομάστηκε από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών ως «Ουκρανική προσφυγική κρίση».
Μιλάμε, λοιπόν, για κρίση; Τα στατιστικά, οι εικόνες που μεταφέρουν τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και οι μαρτυρίες των πληγέντων φανερώνουν πως ναι. Δεν μιλάμε απλά για κρίση. Την αφουγκραζόμαστε. Την παρακολουθούμε με τα ίδια μας τα μάτια και κάποιοι ανησυχούμε και σκεφτόμαστε τι θα γίνει με αυτούς τους ανθρώπους. Θα ξαναδούν τα άτομα που άφησαν πίσω στα σύνορα; Θα ξαναφτιάξουν το νοικοκυριό τους; Θα μπορέσουν να ξαναδούν την πατρίδα τους; Υπάρχει μέλλον και αν ναι, ποιο είναι; Αυτές οι ανησυχίες είναι ανθρωπιστικές και αλληλέγγυες. Υπάρχουν, όμως, και κάποιες πρακτικές ανησυχίες, που προέρχονται κυρίως από κυβερνητικά όργανα, δημόσιες δομές υγείας και τα εθνικά συστήματα υγείας. Υπάρχει υγειονομική περίθαλψη για τους πρόσφυγες που φτάνουν στην χώρα υποδοχής και αν ναι, είναι αρκετή;
Τα προαναφερθέντα ερωτήματα έχουν κινήσει το ενδιαφέρον και των απλών πολιτών. Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι μόλις το 35,02% με του πληθυσμού της Ουκρανίας έχει εμβολιαστεί πλήρως μέχρι και τις 23 Φεβρουαρίου 2022. Διάφορα πολωνικά Μ.Μ.Ε αναφέρονται αρνητικά στο γεγονός ότι οι Πολωνικές αρχές δεν ζητούν κάποιο αποδεικτικό εμβολιασμού για την είσοδο και παραμονή στην χώρα. Από την άλλη πλευρά, η Ιταλία αντιμετωπίζει τους ανεμβολίαστους για την COVID-19 πρόσφυγες όπως και τους μόνιμους κατοίκους και τους απαγορεύει την είσοδο σε μαγαζιά, ξενοδοχεία και Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, υποχρεώνοντας τους να πληρώσουν για κάθε νέο Rapid ή PCR Test ανά 48 ώρες. Στην Στουτγάρδη της Γερμανίας, αρκετοί ήταν εκείνοι που κατέληξαν να κοιμούνται σε παγκάκια σιδηροδρομικών σταθμών γιατί δεν υπήρχαν άλλα διαθέσιμα ξενοδοχεία με σημεία testing εντός του καταλύματος ή σε κοντινή απόσταση, ενώ στο Ισραήλ πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας έχουν μόνο οι Εβραίοι πρόσφυγες.
Δεν υπάρχει, όμως, μόνο ο COVID-19 και το εμβόλιό του. Η Ουκρανία είναι μια από τις χώρες με τα χαμηλότερα ποσοστά εμβολιασμού εν γένει. Σύμφωνα με το Υπουργείο Υγείας, το 2016 μόλις το 30% των παιδιών ήταν πλήρως εμβολιασμένα για την ιλαρά, 10% για την ηπατίτιδα Β και μόνο 3% για τη διφθερίτιδα, τον κοκκύτη και τον τέτανο. Η UNICEF έκανε μια αξιόλογη προσπάθεια για την αύξηση των ποσοστών εμβολιασμού, αλλά με μικρή επιτυχία.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε.) και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (Π.Ο.Υ.) απαντούν στα εξής γεγονότα και δρουν. Από την πλευρά της Ευρώπης, ενεργοποιείται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ασφάλειας της Υγείας με σκοπό να παρακολουθεί την κατάσταση των νοσοκομείων των κρατών μελών. Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νοσημάτων (ECDC) στηρίζει τα κράτη μέλη που λειτουργούν ως χώρες υποδοχής, ενώ ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (EMA) παρακολουθεί στενά την προμήθεια των φαρμάκων και τις πιθανές ελλείψεις που μπορεί να προκύψουν λόγω της προσφυγικής αυτής κρίσης. Εκτός από τον εμβολιασμό κατά του COVID-19, η Ε.Ε παραγγέλνει εμβόλια και θέτει σε προτεραιότητα την ανοσοποίηση των μη επαρκώς εμβολιασμένων Ουκρανών προσφύγων για την ιλαρά, την διφθερίτιδα, τον κοκκύτη και την πολιομυελίτιδα. Συγχρόνως, ο Π.Ο.Υ προωθεί την ασφαλή προσέγγιση της ανθρωπιστικής βοήθειας στην χώρα και ενισχύει τα συστήματα υγείας των γειτονικών χωρών υποδοχής.
Ας σταθούμε, λοιπόν, στο κέντρο και ας παρατηρήσουμε. Μόλις γυρίσουμε το κεφάλι δεξιά, θα δούμε ένα μεγάλο πλήθος να έρχεται προς τη γραμμή που βρίσκεται στη μέση και να ζητάει βοήθεια. Έρχονται κυνηγημένοι στο σημείο όπου τους περιμένουν εθελοντές, συγγενείς, κρατικά και κυβερνητικά όργανα, έτοιμα να τους προσφέρουν μια διέξοδο προς την ειρήνη. Από τα αριστερά, βλέπουμε μια μεγάλη ομάδα ατόμων που απαρτίζεται επίσης από πολίτες και κυβερνητικά όργανα να διαμαρτύρεται πως αυτή η προσφυγική κρίση, εν μέσω της πανδημίας, θα αποφέρει τα χειρότερα για τις χώρες υποδοχής. Στο κέντρο βρίσκονται όλα όσα χρειάζονται άμεσα για την εναρμόνιση των δύο πλευρών. Οι διπλωματικές συζητήσεις, οι άμεσες δράσεις για την υγεία και η ανθρώπινη αλληλεγγύη.
Αλήθεια, μπορούμε να μιλάμε για έλεγχο της υγείας σε ένα προσφυγικό κύμα; Εννοείται πως ναι… Χωρίς, όμως, να ξεχνάμε πως είμαστε άνθρωποι, πως η φρίκη του πολέμου μπορεί να χτυπήσει την πόρτα μας ακόμα και στον 21ο αιώνα και πως η υγεία έρχεται όταν δεν αποκλείουμε κανέναν από αυτήν.
Πηγές
Coronavirus (COVID-19) Vaccinations – Ukraine (2022). Our World in Data. Retrieved from here
COVID Pass Requirement Neglected as More Ukrainian Refugees Reach Poland (2022). schengenvisainfo news. Retrieved from here
Increasing immunization coverage is priority for Ukrainian Government – Vice Prime Minister of Ukraine (2016). UNICEF – Europe and Central Asia.. Retrieved from here
Peseckyte, G. (2022). EU healthcare systems adjusting to arrival of 2.5m Ukrainian refugees. Euractiv. Retrieved from here
Providing healthcare for civilians in and refugees beyond Ukraine is our top priority (2022). ReliefWeb. Retrieved from here
Silkoff, S. (2022). Ukrainian refugees in Israel not eligible for healthcare benefits. The Jerusalem Post. Retrieved from here
Syal, R. & O’Carroll, L. (2022). Where in Europe are Ukraine’s refugees going?. The Guardian. Retrieved from here
Tompkins, A. (2022). WHO says other countries should not fear COVID from Ukraine refugees. Poynter. Retrieved from here
Ukraine Refugee Situation (2022). UNHCR – Operational Data Portal. Retrieved from here
H SAFIA (Student Association For International Affairs) δεν υιοθετεί ως Οργανισμός πολιτικές θέσεις. Οι απόψεις που δημοσιεύονται στο The SAFIA Blog αποδίδονται αποκλειστικά στους συγγραφείς και δεν αντιπροσωπεύουν απαραίτητα τις απόψεις του Σωματείου, του Διοικητικού Συμβουλίου ή των κατά περίπτωση και καθ’ οιονδήποτε τρόπο συνεργαζόμενων φορέων.
the SAFIA Blog 