Τελικός FIRST®LEGO®League Challenge Greece 2021-2022, Πηγή: Eduact, https://www.flickr.com/photos/eduact/51984806392/in/album-72177720297893690/

Από τον Κωνσταντίνο – Ραφαήλ Διαμαντάρα, μέλος της Ομάδας Συνεντεύξεων για το ακαδημαϊκό έτος 2021-2022.

Στο πλαίσιο των δράσεων της SAFIA, της διερεύνησης των διεθνών σχέσεων και της διεπιστημονικής της προσέγγισης, παραχωρήθηκε συνέντευξη σχετικά με τον οργανισμό της Eduact και τις δράσεις της, με έμφαση στο FIRST®LEGO®League LEGO League (συμπεριλαμβανομένου του FIRST®LEGO®League Open International 2021) και το Thessaloniki TechLab, στις 21 Φεβρουαρίου 2022, από τον κύριο Κώστα Βασιλείου, Πρόεδρο της Eduact, Coordinator του Thessaloniki TechLab και εκπαιδευτικό.

Πώς θα περιγράφατε σύντομα την Eduact;

   Ως μία πλατφόρμα δημιουργίας, που στην ουσία καλεί διεπιστημονικά ανθρώπους, οι οποίοι θα ήθελαν να αλλάξουν κάτι γύρω τους έχοντας ως εργαλείο την εκπαίδευση. Τώρα η τεχνολογία είναι και ένα κομμάτι της δραστηριοποίησης, άλλα τα soft skills και γενικότερα η διάθεση να αλλάξουμε την κοινωνία γύρω μας είναι ο βασικός σκοπός του οργανισμού.

Φαντάζομαι ότι και με αυτό το σκοπό ξεκίνησε η Eduact, σωστά;

   Ναι, αυτό που σκεφτόμασταν εξ’ αρχής είναι ότι υπάρχουν πάρα πολλοί άνθρωποι που λατρεύουν μικρές τους συνήθειες ή έχουν έναν πολύ ιδιαίτερο τρόπο για να εκφράζονται. Αυτός ο τρόπος, όταν συνδεθεί με αντίστοιχες άλλες τέτοιες μονάδες, μπορεί να έχει μία μεταμορφωτική επίδραση στο περιβάλλον, γι’ αυτό ακριβώς και το ονομάζουμε πλατφόρμα δημιουργίας: θέλαμε όλοι αυτοί να βρουν ένα κοινό τόπο συνάντησης. Αυτές οι συναντήσεις όταν το σχεδιάζαμε θεωρούσαμε ότι μπορεί να είναι εκρηκτικά μεταμορφωτικές, όπως και έγινε.

Ωραία, για να έρθουμε και λίγο στο χώρο της SAFIA, ποιες είναι οι διεθνείς συνεργασίες της Eduact;

   Καταρχήν, όταν ξεκινήσαμε ως μία άτυπη ομάδα, προτού δηλαδή φτιαχτεί το σωματείο με τη νομική του μορφή, όλη μας η προσπάθεια βασίστηκε στο ότι βλέπαμε παθογένειες ή προβλήματα που μπορεί να υπήρχαν στο εκπαιδευτικό σύστημα γύρω μας, από όποιο κομμάτι το αντιμετώπιζε ο καθένας, είτε αυτός ήταν μαθητής, γονέας, ή εκπαιδευτικός. Και ξέραμε ότι, αν παραμείνουμε στο ίδιο επίπεδο, για να αρχίσουμε να ψάχνουμε να βρούμε λύσεις σε αυτές τις παθογένειες, όσο και να προσπαθούσαμε δεν θα μπορούσαμε να λύσουμε κάτι. Άρα λοιπόν έπρεπε να γνωρίσουμε άλλες περιπτώσεις επιτυχίας, να προσπαθήσουμε αυτές να τις προσαρμόσουμε στην ελληνική πραγματικότητα και πιθανόν έτσι να δώσουμε κάποιες μικρές λύσεις. Οπότε, η πρώτη θεματική που είχαμε θέσει ήταν το κομμάτι του future school το οποίο ονομάσαμε “The future school project”. Έτσι αρχίσαμε να συνεργαζόμαστε με τα νησιά Σέτλαντ, τα οποία είχαν στήσει ένα δίκτυο εξίσου διεπιστημονικό με ιστορικούς, εκπαιδευτικούς, αρχαιολόγους σε ολόκληρο τον κόσμο. Οπότε, αυτή ήταν, και η πρώτη διεθνής συνεργασία. Από εκεί, και λόγω της δικής μου ενασχόλησης με τα ευρωπαϊκά προγράμματα ως εκπαιδευτικός, αρχίσαμε να συνεργαζόμαστε με φορείς στη Νορβηγία, τη Δανία, τη Μεγάλη Βρετανία, και κάπως έτσι γνωρίσαμε το FIRST®LEGO®League, που δεν παύει να είναι αμερικάνικο πρόγραμμα -και θα έρθουμε στο θέμα της Αμερικής-, αλλά ο οργανισμός που το εισήγαγε για πρώτη φορά στην Ευρώπη έχει την βάση του στη Νορβηγία, και μάλιστα στον Αρκτικό Κύκλο. Οπότε, εντελώς συνειρμικά, όταν βρέθηκα εκεί χωρίς να γνωρίζω αυτόν που έφερε στη Νορβηγία το project, αλλά γνωρίζοντας κάποιον άλλον εκπαιδευτικό, μου το πρότεινε.

   Ξεκινήσαμε το 2013 να προσπαθούμε να δούμε πώς το πρόγραμμα θα μπορούσε να έρθει από την Αμερική στην Ελλάδα. Η ιστορία ξεκινάει με μία αποτυχία, αλλά στη συνέχεια εξελίσσεται: Το 2013 δεχόμαστε ένα ηχηρό όχι: η Ελλάδα βρισκόταν πολύ έντονα μέσα στην κρίση. Οι Αμερικανοί, οι οποίοι γνωρίζετε ότι λειτουργούν με βάση τα business plans και έναν μακροχρόνιο σχεδιασμό μας στέλνουν μία αρνητική απάντηση. Ανταποκρινόμαστε με μία μεγάλη επιστολή, η οποία έδειχνε το όραμα και τις ευκαιρίες που μπορεί να βρει κάποιος κατά τη διάρκεια μιας κρίσης, αλλά κατά βάση τους δείξαμε ότι το σχέδιό μας ήταν αναγκασμένο να πετύχει, γιατί πολύ απλά ξεκινούσαμε πολλοί μαζί και θέλαμε όλο αυτό να είναι μία ομαδική προσπάθεια. Οπότε, στη δεύτερη επιστολή μας, οι Αμερικανοί συνεννοούνται με τους Δανούς. Ας σημειωθεί εδώ πως το project έχει τη βάση του στην Αμερική και στη Δανία. Έτσι και δεχόμαστε τη δυνατότητα να ετοιμάσουμε την πρώτη μας πιλοτική χρόνια. Η συγκεκριμένη χρόνια έχει ένα πολύ μικρό entry limit -τις 12 ομάδες σε πανελλήνια βάση-. Παρόλα αυτά από την πρώτη χρονιά καταφέραμε να οργανώσουμε 33 ομάδες από όλη την Ελλάδα. Το outreach που είχαμε ήταν πολύ μεγάλο πολιτισμικά. Άρα λοιπόν ήταν εντυπωσιακό όχι το τριπλάσιο νούμερο, αλλά το ότι είχαμε καταφέρει να μαζέψουμε παιδιά από δημόσια σχολεία σχεδόν από όλη την Ελλάδα, από ιδιωτικά σχολεία, από Πανεπιστήμια και άλλους φορείς που υποστήριζαν το εκπαιδευτικό έργο, από ενορίες που δέχθηκαν για πρώτη φορά κάτι τόσο ριζοσπαστικό να το εντάξουν στο εκπαιδευτικό τους πρόγραμμα, από φορείς που υποστήριζαν παιδιά όπως π.χ. Το Χαμόγελο του Παιδιού ή ορφανοτροφεία, και την ίδια χρονιά είχαμε και παιδιά από τις φυλακές ανηλίκων στο Βόλο, οπότε μία τόσο διαπολιτισμικά ανοικτή συμμετοχή, ήταν μαζί με τον αριθμό που έκανε την πιλοτική χρόνια να γίνει μία παγκόσμια καλή πρακτική. Το 2014 θα μας καλέσουν στις ΗΠΑ: εκεί μας παρουσίασαν ως παγκόσμια καλή πρακτική εν μέσω κρίσης για το FIRST®LEGO®League. Έτσι αρχίζει μία ανοδική πορεία στην Ελλάδα που φτάνει στη συνεργασία μας με την Πρόεδρο της Δημοκρατίας, με το Υπουργείο Παιδείας και την ένταξη των προγραμμάτων της ρομποτικής -αυτών που τρέχουμε εμείς κατά βάση στα εργαστήρια δεξιοτήτων.

Ωραία, πριν πάμε πιο συγκεκριμένα στο FIRST®LEGO®League και σε άλλες σημαντικές δράσεις της Eduact, θα ήθελα να ρωτήσω ποιες είναι οι σημαντικότερες εγχώριες και διεθνείς επιτυχίες της Eduact μέχρι στιγμής;

   Η ολοκλήρωση του άτυπου προγράμματος “The Future School Project” το 2012, η ένταξη του FIRST®LEGO®League στην Ελλάδα το 2013-14, η ανάδειξή μας ως παγκόσμιας καλής πρακτικής τον Ιούνιο του 2014 στην Αμερική. Μετά, το πρώτο Ambassadors event το οποίο και ταιριάζει αρκετά με αυτό που κάνετε, καθώς διαπιστώσαμε ότι η δυναμική των πρεσβειών στις χώρες είναι αρκετά μεγάλη. Οπότε πήραμε ως παράδειγμα το Ambassadors event που έγινε στην Αμερική και την επίσκεψη που έκαναν τα παιδιά του FIRST®LEGO®League στο Λευκό Οίκο επί προεδρίας Ομπάμα και το μετατρέψαμε σε ένα U.S. Ambassador event in Greece, όπου διοργανώσαμε στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης. Πιο συγκεκριμένα, τιμώμενο πρόσωπο ήταν ο πρόξενος της Αμερικής στη Θεσσαλονίκη, το 2015, όπου ομάδες του παρουσίασαν τις ιδέες τους και μαζί με αυτόν αντίστοιχα είχαμε και σπουδαίους επιστήμονες, οι οποίοι από το μέρος του καθένας παρουσίασε κάποια κομμάτια για να τα δώσουν πίσω ως αντίδωρο της γνώσης που πρέσβευαν τα παιδιά σε αυτούς, και αυτοί στα παιδιά. Μέσα σε αυτούς που παρουσίασαν ήταν η Beetroot και κάποιοι εκπρόσωποι της Google. Προχωρώντας, σημαντική στιγμή ήταν η συνεργασία με τις αμερικανικές γωνίες στην Ελλάδα, από το 2016 μέχρι το 2018. Ξεκινήσαμε να συνεργαζόμαστε μαζί τους και να στήνουμε προγράμματα στο American Corner στην Ξάνθη, στο American Corner στην Αθήνα, καθώς και στη Βέροια, στην Κέρκυρα και στη Σπάρτη.

   Το 2018, ένα άλλο cornerstone, ίσως και προσωπικό ως ένα σημείο, ήταν η ανάδειξή μου ως International Visitor στο πρόγραμμα IVLP, που έχει η αμερικανική πρεσβεία, όπου στο κομμάτι Leadership μου δόθηκε η ευκαιρία να ταξιδέψω στις ΗΠΑ και να δω οτιδήποτε καινούργιο υπάρχει. Δηλαδή ταξίδεψα στην Ουάσιγκτον, για να μάθουμε ακριβώς πώς είναι το πολιτειακό σύστημα. Μετά πήγαμε στη Βοστώνη και επισκεφτήκαμε σπουδαία πανεπιστήμια εκεί. Αργότερα, ταξιδέψαμε στο Λούισβιλ του Κεντάκι, για να δούμε πώς είναι η Κεντρική Αμερική, και από εκεί ολοκληρώσαμε το ταξίδι μας στο Σαν Φρανσίσκο με επισκέψεις πάλι σε κορυφαία πανεπιστήμια, αλλά και στο Twitter και σε μεγάλες εταιρείες καθώς και startup του Σαν Φρανσίσκο. Επόμενο σπουδαίο βήμα ήταν η συνεργασία μας με την Ελληνική Κυβέρνηση, στο κομμάτι του Υπουργείου Παιδείας, και τα ζητήματα που έχουν να κάνουν με την πρώτη φορά με το κομμάτι των εργαστηρίων δεξιοτήτων. Ένα άλλο κομμάτι έχει να κάνει με την επιλογή μας από την αμερικανική πρεσβεία ως η έκτη αμερικανική γωνία στην Ελλάδα. Έτσι, δημιουργήθηκε το Thessaloniki TechLab με την υπογραφή της συμφωνίας συνεργασίας με τον Πρέσβη, τον κ. Pyatt, και θα έλεγε κάνεις ότι την ίδια χρονιά, δηλαδή το 2021 και την ίδια περίοδο -τον Ιούνιο- ένα ακόμα πολύ δυνατό μας κομμάτι ήταν το κομμάτι της διοργάνωσης του παγκοσμίου πρωταθλήματος εκπαιδευτικής ρομποτικής, που για πρώτη φορά έγινε στην Ελλάδα και για πρώτη φορά έγινε υβριδικά. Κάτι στο οποίο, σε παγκόσμιο επίπεδο πρωτοτυπήσαμε. Στην ουσία δεν υπήρχε κάποια παρόμοια προηγούμενη ενέργεια και μάλιστα είναι ιδιαίτερη τιμή για εμάς που ένας μεγάλος οργανισμός, όπως η FIRST®LEGO®League, αυτή τη χρονιά προτίμησε να συνεργαστεί μαζί μας για τη διοργάνωση του μοναδικού τέτοιου event στον κόσμο σε υβριδική μορφή.

Θα μπορούσατε να μας δώσετε συνοπτικά κάποιες πληροφορίες για το Ambassador’s Event που αναφέρατε?

   Αρχικά, όταν ξεκινήσαμε να συνεργαζόμαστε με την αμερικανική πρεσβεία, γνωρίσαμε ότι ένα βασικό κομμάτι και πολύ δραστήριο ειδικά της αμερικανικής Πρεσβείας στην Ελλάδα, προσπαθεί να δημιουργήσει μία γέφυρα μεταξύ καινοτόμων ιδεών, πολιτισμού, γλώσσας, νοοτροπίας από την Αμερική προς την εκάστοτε χώρα -την Ελλάδα στη συγκεκριμένη περίπτωση. Παράλληλα, προσπαθεί να φέρει σε επαφή άτομα με κοινά ενδιαφέροντα, να τα γνωρίσει μεταξύ τους με σκοπό να γίνουν ακόμα πιο δραστήρια. Φυσικά, το τρίτο κομμάτι της, είναι αυτό της soft diplomacy δραστηριότητας. Σε αυτό λοιπόν ακριβώς βασιστήκαμε και αφού είδαμε ότι υπήρχαν πολλά στοιχεία τα οποία εμάς ως οργανισμό μας βοήθησαν, με αυτήν την λογική και με αυτή την πρακτική της αμερικανικής Πρεσβείας θέλαμε να το δώσουμε όσο γίνεται περισσότερο στην κοινότητα, την οποία εμείς ορίζουμε ή μπορούμε να επηρεάσουμε. Έτσι λοιπόν, αυτό που κάναμε ήταν ότι διοργανώσαμε μία εκδήλωση στην οποία καλέσαμε εκπροσώπους της Πρεσβείας, όπως και τον πρόξενο, στη Θεσσαλονίκη. Διοργανώσαμε δηλαδή μία εκδήλωση όπου τα παιδιά έδειξαν τα αποτελέσματα της δουλειάς τους, μιας έρευνας την οποία είχαν κάνει μέσα σε μία χρονική περίοδο: αυτό ήταν ακριβώς Ambassador’s Event.

θα ήθελα να μας πείτε τι ακριβώς είναι το Thessaloniki TechLab και, επίσης, ποιοι ήταν οι λόγοι που έκαναν την Πρεσβεία των ΗΠΑ τελικά να επιλέξει την Eduact, ανάμεσα σε πολλούς φορείς.

   Η αλήθεια είναι ότι μόνο εικασίες μπορώ να κάνω, δεν μπορώ να μπω στον τρόπο με τον οποίο σκέφτηκαν. Μας τιμά πάρα πολύ η επιλογή καθώς υπάρχουν πάρα πολλοί φορείς και οργανισμοί που θα μπορούσαν να υποστηρίξουν ένα τέτοιο έργο. Από την άλλη βέβαια, θεωρώ ότι κατά κάποιο τρόπο ήρθε και ως ένα  φυσικό επακόλουθο μιας μακροχρόνιας σχέσης, η οποία ξεκίνησε από το 2013 περίπου. Καταρχήν, τοThessaloniki TechLab ή αλλιώς American Corner Thessaloniki ή αμερικανική γωνία της Θεσσαλονίκης είναι η 651η γωνία σε ολόκληρο τον κόσμο και η 6η στην Ελλάδα. Αποτελεί ένα μέρος ενός παγκόσμιου δικτύου που έχουν το department των American Corners στο State Department, που είναι ένα ξεχωριστό κομμάτι, το οποίο ανήκει στο soft diplomacy κομμάτι της Αμερικανικής Κυβέρνησης. Βασίζεται στο πρόγραμμα το οποίο είχε ξεκινήσει περίπου στα μέσα του 1930-1940, με βασικό στόχο να μπορέσει να υλοποιηθεί η μετάδοση της Αμερικανικής κουλτούρας και της Αμερικανικής γλώσσας στις υπόλοιπες περιοχές του πλανήτη. Οπότε, οι αμερικανικές γωνιές ξεκίνησαν να δημιουργούνται μέσα σε βιβλιοθήκες, οι οποίες σιγά-σιγά μετατρέπονταν σε TechLabs, δηλαδή είχαν αρκετά έντονο το τεχνολογικό κομμάτι. Η αμερικανική γωνιά της Θεσσαλονίκης αποτελεί την πρώτη προσπάθεια της εντελώς καινούργιας γενιάς των American Spaces ή TechLab, οι οποίες στην ουσία βρίσκονται μέσα σε ένα ήδη υπάρχον τεχνολογικό hub. όπου οι άνθρωποι έρχονταν ούτως ή άλλως για να αποκτήσουν κάποια τέτοια skills. Για παράδειγμα, ο μήνας που διανύουμε τώρα, ο Φεβρουάριος, είναι “The black history month”.

   Επίσης, έχουμε κάνει μία συνεργασία με τη Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Δυτικής Θεσσαλονίκης, και κάθε εβδομάδα περίπου 4 σχολεία επιλέγονται με τους μαθητές της Πέμπτης και της Έκτης τάξης και παρακολουθούν διαδικτυακά μια παρουσίαση που έχει να κάνει με το black history month. Eίχαν δηλαδή την ευκαιρία να δουν αυτούσιο το ντοκιμαντέρ που παρουσίαζε τη φοβερή εκείνη ερμηνεία του Martin Luther King, το “I have a dream”, μαζί με πολλές άλλες παρουσιάσεις που είχαν να κάνουν με το πώς οι άνθρωποι έχουν αλλάξει την ροή της ιστορίας και το πώς για τα πράγματα που στις μέρες μας τα θεωρούμε αυτονόητα, υπήρξαν τεράστιοι αγώνες για να μπορέσει κάποιος να τα πετύχει. Όπως και στο κομμάτι των αγώνων που έχουν δώσει οι γυναίκες αντίστοιχα, δεν μπορούσαν να φανταστούν τα παιδιά στα οποία μιλούσαμε ότι ήταν ποτέ δυνατόν ένας άντρας και μια γυναίκα, που κάνουν ακριβώς την ίδια δουλειά, να μην πληρώνονται με τον ακριβώς ίδιο μισθό και το ποιο είναι το φύλο τους να ήταν αυτό το οποίο όριζε τον μισθό τους. Ένα άλλο κομμάτι είναι ότι είναι πλήρως εξοπλισμένα με την τελευταία λέξη της τεχνολογίας, με εξοπλισμό στον οποίο μπορεί να έχει πρόσβαση ο καθένας που θα το ζητήσει, για προσωπική του χρήση, ή ως φοιτητής να χρησιμοποιήσει 3D εκτυπωτές ή κάποια lasercut ή εξοπλισμούς ρομποτικής, Arduino. Ακόμα, μπορεί να έρθει κόσμος  και να δημιουργήσει podcast στο χώρο μας, μπορεί να κάνει παρουσιάσεις βιβλίων, ερευνών. Είναι ένας ανοιχτός χώρος λοιπόν όπου μπορεί να αξιοποιήσει εξοπλισμό να πάρει γνώση ή να δώσει γνώση, και αυτό είναι και το τελευταίο πολύ σημαντικό κομμάτι: ότι ψάχνουμε νέους ανθρώπους, ή και μεγαλύτερους σε ηλικία, στους οποίους αρέσει να ασχολούνται με κάτι το οποίο θα ήθελαν να αναδείξουν. Οπότε έχουμε εργαστήρια κώδικα και διάφορα εργαστήρια τα οποία κάνουν φοιτητές σε άλλους φοιτητές, ή σε μικρότερους ή σε μεγαλύτερους ανθρώπους. Άρα λοιπόν έχουμε μία εξαιρετική μίξη συνεργασίας επαγγελματιών που δουλεύουν για τον οργανισμό μαζί με τους εθελοντές. Το τελικό αποτέλεσμα έχει ένα πολύ καλό αντίκτυπο στην κοινωνία. Επίσης, η ομάδα της Eduact έχει ένα πολύ μεγάλο όραμα για το πώς βλέπει τα πράγματα στο μέλλον, οπότε θεωρώ ότι και αυτό έπαιξε έναν πολύ σημαντικό ρόλο.

***

Θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά τον κύριο Βασιλείου, που μας τίμησε με την παρουσία του και που με μεγάλη προθυμία μας παραχώρησε αυτή τη συνέντευξη, αναφορικά με την Eduact και τις δράσεις της. Το δεύτερο μέρος της συνέντευξης θα δημοσιευτεί μέσα στις επόμενες εβδομάδες.